شناسایی و تبیین ابعاد، مؤلفه‌ها و مفاهیم آموزش صلح در برنامه درسی دوره ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار ،دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی ، دانشگاه تهران ، تهران ، ایران

چکیده

آموزش‌وپرورش، در طول تاریخ، به دنبال بهبود وضعیت زندگی و پیشرفت جوامع بوده است. درگیری، خشونت و نزاع ازجمله موانع رشد و ترقی یک جامعه است؛ ازاین‌رو برقراری صلح و آشتی، می‌تواند یکی از اهداف مهم آموزش‌وپرورش باشد؛ بنابراین، هدف پژوهش فوق، دستیابی به ابعاد و مؤلفه‌های آموزش صلح در برنامۀ درسی دورۀ ابتدایی است. داده‌ها، به روش مرور سیستماتیک جمع‌آوری شد. انتخاب و تحلیل مقالات به روش رایت و همکاران (2007) در هفت گام بر اساس واژگان کلیدی در دو پایگاه داخلی (مگ ایران و پرتال جامع علوم انسانی) و دو پایگاه خارجی (Web Of Science و Scopus) صورت گرفت. درنهایت پس از غربالگری، 36 مقاله منتخب گردید و اعتبار مقالات از طریق روش پریسما حاصل شد. جهت بررسی پایایی، نتایج، از طریق شاخص پایایی ارزیاب‌ها، بررسی شد و توافق دو کدگذار (بالای 0/8) تعیین گردید. یافته‌ها نشان دادند که ابعاد آموزش صلح در برنامۀ درسی دوره ابتدایی شامل، 3 بعد (ابعاد فردی، اجتماعی و آموزشی) و مؤلفه‌های آموزش صلح شامل 14 مؤلفه است. سه مؤلفه (رشد شخصیت و نگرش، رشد مهارت و رشد دانش و آگاهی)، برای بعد اجتماعی، پنج مؤلفه (خانواده، جامعه، رسانه، دولت و بین‌الملل) و برای بعد آموزشی، شش مؤلفه (صلاحیت حرفه‌ای معلم، سیستم آموزشی، محتوای رسمی و غیررسمی، روش تدریس، اصول تدریس و رابطه معلم و فراگیران) شناسایی شد. با توجه به نتایج، پیشنهاد می‌شود که طراحان برنامه درسی دورۀ ابتدایی و مجریان آن به ابعاد و مؤلفه‌های آموزش صلح، در طراحی و اجرا توجه کنند.

کلیدواژه‌ها