مطالعه کارگاه‌های آموزشی مدرسان مرجع دانشگاه فرهنگیان مبتنی بر روش پدیدارشناسی از دیدگاه آنان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

2 استادیار علوم تربیتی، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

3 استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، همدان، ایران.

چکیده

مقدمه: هدف این پژوهش، مطالعه کارگاه­های آموزشی مدرسان مرجع دانشگاه فرهنگیان به­روش پدیدارشناسی است.
روش: روش پژوهش، بر اساس مطالعه پدیدارشناسی (تجربه­زیسته) است. جامعه آماری پژوهش کل مدرسان مرجع شرکت­کننده در کارگاه­های آموزشی دانشگاه فرهنگیان در پردیس­های خواهران و برادران دانشگاه فرهنگیان کشور در چهار سال اخیر (1395-1399) بود که 550 نفر بودند. روش نمونه­گیری هدفمند بود و حجم نمونه تا مرحله اشباع نظری داده­ها ادامه پیدا کرد. اطلاعات با استفاده از مصاحبة نیمه ساختاریافته گردآوری شد. روایی محتوای ابزار مصاحبه از طریق پنج نفر از صاحبنظران دانشگاه فرهنگیان مورد بررسی قرار گرفت. پایایی ابزار مصاحبه، با استفاده از تکنیک بررسی همکار، تکنیک تطبیق توسط اعضا و بررسی میزان توافق در کدگذاری در بین همکار و محقق مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. داده­ها با به کارگیری روش هفت مرحله­ای پدیدار شناسی توصیفی کلایزی (شامل: مطالعه توصیف شرکت کنندگان، استخراج عبارات مهم، تدوین معانی از بیانیه­ها، سازماندهی مضامین/ تم­ها، نگارش توصیف مفصل برای هر تم، تدوین ساختار اساسی پدیده، ارزشیابی نتایج) مورد تجزیه و تحلیل و تفسیر قرار گرفت.
نتایج: نتایج پژوهش نشان داد پنج عامل بر کیفیت برگزاری کارگاه ها تاثیر دارد که عبارتند از: 1- طراحی، اجرا و ارزشیابی فعالیت­های یاددهی و یادگیری (شامل مولفه­های: فعالیت­ها و تکالیف، دانش محتوایی تربیتی؛ استفاده از فناوری و چندرسانه­ای­ها، روش تدریس، راهبردهای تدریس و تعاملات یادگیری، محتوا، طراحی آموزشی؛ مدیریت ارزشیابی یادگیری، نیازسنجی)؛ 2- عوامل محیطی: (شامل مولفه­های: ساختار و سیاست­های آموزش عالی و فرهنگ و جو سازمانی)؛ 3- زمینه (شامل مولفه­های: شرایط و امکانات، مکان، زمان)؛ 4- مسائل مدیریتی (شامل مولفه­های: پشتیبانی سازمانی؛ مدیریت و رهبری، شیوه انتخاب شرکت کنندگان، مالی و بودجه، عوامل کارگاه-نظارت و ارزیابی، جمعیت کارگاه)؛ 5- ویژگی­های عاملان انسانی (شامل مولفه­های: ویژگی­های مخاطب شامل: شایستگی، انگیزه­های درونی و بیرونی و ارتباطات انسانی و ویژگی­های مدرس شامل: صلاحیت، توانایی علمی و رشته­های تخصصی مخاطبان، شیوه انتخاب مدرس، وجهه و شهرت مدرس، انگیزه و علاقه، حاشیه­سازی در کارگاه­ها، بی­ثمری دوره­ها از حیث دانش­افزایی).

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. دارابی، مجید؛ ابیلی، خدایار؛ پورکریمی، جواد؛ فرمهینی فراهانی، محسن. طراحی و اعتباربخشی الگوی مدیریتِ کیفیت برای فعالیت‌های آموزشی اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها، پژوهش­های آموزش و یادگیری دانشگاه شاهد، 1398، 16(2): 147-167.
  2. سلطانی، اصغر؛ کوشی، زهرا. پیش‌بینی کیفیت تدریس اعضای هیئت علمی بر اساس ذهنیت فلسفی و انگیزش شغلی آنان، دوفصلنامه پژوهش­های آموزش و یادگیری، 1394، 12(2): 29-48.
  3. قارلی، زهرا. ارزشیابی اثربخشی دوره آموزشی شهرداری بر اساس مدل کرک پاتریک. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، 1388.
  4. Shimon L. DOLAN, Randall S. SCHULER: Personnel and Human Resource Management in Canada. St-Paul, West Publishing, 1987, 620.
  5. موسوی­نسب، سیدمسعود؛غضنفری، شهلا؛ توکلی کازرونی، علیرضا و ارسلان زاده، رضا. بررسی نگرش اساتیدی که بین سال­های 1372 الی 1375 در سه کارگاه آموزشی اصول و برنامه ریزی آموزشی، روش­های آموزش و ارزشیابی مرکز توسعه آموزش پزشکی شیراز شرکت کرده­اند. پژوهش در پزشکی، 1380، 25،(2): 47-53.
  6. Joshi S, pradhan A, Dixit H. Faculty opinion survey following attendance to teacher training workshop in kathmandu medical callege. Kathmandu Univ Med J, 2004, 2(3): 244-5.
  7. صباغیان، زهرا و میرمعینی، لیلاسادات. اثربخشی کارگاه­های آموزشی: مطالعه­ای موردی. پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 1383، 10(3): 1-28.
  8. خوشی، ابوالفضل ورنجبران، داود. سنجش میزان اثربخشی کارگاه­های آموزشی نیاز محور در ارتقای دانش و مهارت تدریس اساتید دروس معارف اسلامی (دانشگاه­های علوم پزشکی شهر تهران. راهبردهای آموزش (راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 1396، 10(4): 302-311.
  9. سلطانی عربشاهی، سیدکامران؛ عجمی، آزیتا و سیابانی، ثریا. بررسی تأثیر کارگاه آموزشی مهارت­های تدریس بر کیفیت تدریس دستیاران، مجله دانشگاه علوم پزشکی ایران. 1383، 11(39): 49-58.
  10. نوحی، عصمت؛حق دوست، علی اکبر و فرج زاده، سعیده. تأثیر کارگاه­های مقدماتی روش تدریس بر آگاهی، نگرش و عملکرد آموزشی مدرسین دانشگاه علوم پزشکی کرمان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، 1381، 6(2): 5-9.
  11. شیرازی، علیرضا؛ پوراحمد، علی اکبر وحسنی، محمدرضا. اثربخشی کارگاه­های آموزشی انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران شاخه خراسان با استفاده از مدل کرک پاتریک. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی (مطالعات تربیتی و روان شناسی)، 1395، 6(2): 244-260.
  12. شجاعی، علی اصغر؛ فروغی ابری، احمدعلی و سعیدیان، نرگس. بررسی تأثیر برگزاری کارگاه آموزشی مهارت­های تدریس بر عملکرد تدریس اساتید در کلاس­های درسی دانشجویان دانشگاه. فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان، 1395، 6(21): 119-134.
  13. مظلومی محمود آباد، سید سعید؛ کریمی، مسعود؛ کمالی خواه، طاهره؛ زارع هرفته، فاطمه و میرزایی، محسن. تحلیل اثربخشی کارگاه ارزشیابی برنامه‌های ارتقاء سلامت در کارکنان بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد بر اساس الگوی کرک پاتریک. مجله مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، ۱۳۹۲، 8(4): ۱۱-۲۰.
  14. مهرداد، ندا؛ هوشمندبهابادی، عباس؛ یعقوبی، نرگس؛ سنجری، مهناز و ذوالفقاری، میترا. بررسی رضایتمندی، سودمندی و کارآیی درک شده کارگاه­های آموزشی مجازی از دیدگاه اعضای هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی تهران. توسعه آموزش در علوم پزشکی، 1394، 8(18): 125-136.
  15. نوحی، عصمت؛ادهمی، اشرف و حق دوست، علی اکبر. ارزیابی نحوه برگزاری کارگاه­های مقدماتی روش تدریس در دانشگاه علوم پزشکی کرمان از دید اعضای هیئت علمی شرکت کننده در کارگاه­ها. گام­های توسعه در آموزش پزشکی، 1384، 2(1): 56-62.
  16. Li zhang, Sha (2003). Effectiveness of support staff training and development in selected academic libraries in Kansas and Oklahoma. Amigos Fellowship Final Report. Available online at: amigos.org/files/2004-effectiveness.pdf
  17. سینجر، مارک. ج. مدیریت منابع انسانی. ترجمه فریده آل آقا. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1378.
  18. اشتروس، آنسلم و کوربن، جولیت. اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی؛ رویه­ها و شیوه­ها، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1385. (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی: 1998).
  19. گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس. روش‌های تحقیق کمی و کیفی در روا‌ن‌شناسی و علوم تربیتی. ترجمه احمدرضا نصر و همکاران. تهران: انتشارات سمت و دانشگاه شهید بهشتی، 1390.
  20. Creswell, J.W., & Miller, D. L. Determining validity in qualitative inquiry. Theory into practice, 2000, 39 (3): 124-130.
  21. Sanders C. Application of Colaizzi's method: Interpretation of an auditable decision trail by a novice researcher. Contemp Nurse, 2003, 14(3): 292-302.

 

 

 

 

پژوهش‌های آموزش و یادگیری
دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 33
اردیبهشت 1400
صفحه 117-134

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار