واکاوی تاثیر روایت‌نگاری تأملی بر توسعه حرفه‌ای دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان؛ پدیدارشناختی تجارب زیسته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 استاد برنامه‌ریزی درسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف واکاوی تاثیر روایت‌نگاری تأملی بر توسعه حرفه‌ای دانشجو معلمان، انجام شده است.روش پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. جامعه پژوهش کلیه دانشجو معلمان رشته آموزش ابتدایی پردیس‌های تهران بودند که تعداد 20 نفر (12 نفر دختر و 8 نفر پسر) به شیوه نمونه‌گیری هدفمند، انتخاب شد. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های بدون ساختار، جمع‌آوری گردید و با استفاده از شیوه تحلیل محتوای مضمونی، تحلیل شد. یافته‌ها شامل نه مضمون اصلی؛ برنامه‌ریزی، فرایند یاددهی یادگیری، برنامه‌سازی، تدبیر فکورانه، رهایی‌بخشی، هنرورزی در آموزش، توانمندی‌های حرفه‌ای، بافت و زمان بود. جنسیت بر این یافته‌ها تاثیر داشت. نقش هنرورزی روایت‌نگاری تأملی صرفاً از دید شرکت کننده‌های دختر مورد توجه واقع شده است. تعدادی از آن‌ها کارکرد برنامه‌سازی روایت‌نگاری را تایید نکردند. نتایج نشان داد؛ به منظور آزادسازی ظرفیت عظیم روایت‌نگاری تأملی، باید بر برخی موانع در سطوح سازمان‌های مدرسه و دانشگاه غلبه نمود، موانعی که در اثر روابط و ضوابط اجرایی، برنامه‌ای و زمانی به وجود آمده‌اند. در غیر این صورت این ساز و کار مهم کارورزی به جای تربیت کنش‌گران فکور، به یک سری فعالیت‌های مکانیکی تبدیل خواهند شد.

کلیدواژه‌ها


1- Kitchen, Julian. Parker, Darlene Ciufftelli. Pusher, Debbie (2011). Narrative Inquiries into Curriculum Making in Making in Teacher Education. Advances in Research on Teaching. Emerald Group publishing Limited.Howard House.
2- Crige, C and Ross, V. (2008). Caltivatve the Image of Teacher as Curriculum Maker. In F. M Connelly(Ed) Sage handbook of curriculum and instructin (pp. 2850305). Thousands of Oaks, CA: sage.
3- Dewey, J. (1933). How we think: A restatement of the relation of reflective thinking to the   educative process. Boston: D. C. Heath.
4- Valli, L. (1997). Listening to other voices: A description of teacher reflection in the United States. Peabody Journal of Education, 72(1).pp. 67-88.
5- Schön, D. A. (1983). The reflective practitioner. London: Temple Smith.
6- Nieto, S.(2002).Language , Culture, and Teaching: Pespectives for new Century.New York: Teacher College Press.
7- Zeichner, K. and Liston, D. (1987) Teaching student teachers to reflect, Harvard Educational     Review, 57 (1).pp. 23-48.
8- Osterman, K. (1990). Reflective practice: A new agenda for education. Education and Urban Society, 22.pp. 133-52.
9- Osterman, K., & Kottkamp, R. (2004). Reflective practice for educators: Improving schooling through professional development. Thousand Oaks, CA: Corwin.
10- امام­جمعه، محمد­رضا؛ مهر­محمدی، محمود. (1385). نقد و بررسی رویکرد­های تدریس فکورانه به منظور ارائه برنامه­درسی تربیت ­معلم فکور، فصلنامه مطالعات برنامه­درسی، سال اول، شماره 3، پاییز 1385.صص.30-66.
11- Darling-Hammond, L.Chung Wei, R. Andrew, A. (2010).How High Achiving Countries Develope Great Teachers. Stanford Center for Opportunity Policy in Education.
12- آل ­حسینی، فرشته. (1393). پژوهش­ روایی، تربیت ­معلم و برنامه ­درسی کارورزی. فصلنامه آموزشنامه دانشگاه فرهنگیان، شماره 5، زمستان 1393.صص.3-14.
13- احمدی، غلامعلی. (1387). ارزشیابی برنامه دروس تربیت دوره­های کاردانی مراکز تربیت­ معلم. فصلنامه مدارس، شماره چهارم. صص. 117-140.
14- تلخابی، محمود، محمد، فقیری(1393). تحلیل گفتمان کارورزی. فصلنامه آموزشنامه دانشگاه فرهنگیان، شماره 5، زمستان 1393.صص.1-24.
15- برنامه مصوب کارورزی 4. (1394). سرفصل درس کارورزی 4 دوره­های کارشناسی پیوسته. معرفی منطق درس. معاونت آموزش و تحصیلات تکمیلی، دانشگاه فرهنگیان.
16- مشخصات کلی برنامه و سر فصل دروس دوره کارشناسی پیوسته (1393). معاونت آموزش و تحصیلات تکمیلی، دانشگاه فرهنگیان.
17- Atkins, S., & Murphy, K. (1993). Reflection: a review of the literature. Journal of Advanced Nursing, 18.pp.1188-1192.
18- Hutchinson, C. J., & Allen, K. W. (1997). The reflection integration model: A process for facilitating reflective learning. The Teacher Educator, 32(4).pp. 226-234.
19- Minnott, M. (2008). Vallis typology of reflection and the analysis of pre service teacher’s reflective journals. Australian Journal of Teacher Education.33 (5).pp.55-65.
20- Mattingly, C. F. (1991). Narrative reflections on practical actions. In D. Schön (Ed.), the reflective turn: Case studies in and on practice. New York, NY: Teachers College Press.
21- Brookfield, S. (1990). Using critical incidents to explore learners’ assumptions. In J. Mezirow (Ed.) Fostering critical reflections in adulthood: A guide to transformative and emancipatory learning (pp. 177-193). San Francisco, CA:  Jossey-Bass.
22- Greene, M.  (1981). Contexts, connections, and consequences:  The matter of philosophical and psychological foundations.  Journal of Teacher Education, 32(4).pp. 31-37.
23- Watson, J., Murin, A., Vashes, L., Gemin, B., & Rapp, C. (2010). Keeping pace with k-12, online learning: An annual review of policy and practice, learning, 13(6). pp. 13-45.
24- Cengiz, C. &Karatas, F.O. (2015). Examining the effects of reflective journals of pre-service science teacher general chemistry laboratrory achievement. Austoralia Journal of Teacher Education, 40(10). Pp.8-10
25- Goker, S.D. (2016). Use of reflective journals in development of teacher’s leadership and teaching skills. Universal Journal of Education reseaech 4(12A). pp. 63-70.
26- Hegarty, P. M., Kelly, H. A., & Walsh, A. (2011). Reflection in a workplace qualification: Challenges and benefits. Journal of Workplace Learning, 23(8).pp. 531–540.
27- موسی ­پور، نعمت الله (1394). راهنمای عملی برنامه­درسی کارورزی دانشگاه فرهنگیان با رویکرد تربیت معلم فکور.(1) (جمعی از نویسندگان). تهران، نشر دانشگاه فرهنگیان.
28- Van Manen.Max. (1990). Researching lived experience: human science for an action sensitive pedagogy. NewYork: State University of New York Press.
29- Johnson, R. B. (1997). Examining the validity structure of qualitative research. Education, 118(2).pp.282-292.
30- Creswell. (2007). Qualitative inquiry and research design (2nd Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
31- Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. [Amazon Kindle version]. Retrieved from www.amazon.com.
32-Moran, D. Mooney, T. (2002). The Phenomenology Reader.London and New York: Routledge.
33- شورت، ادموند.(1387). "روش شناسی مطالعات برنامه ریزی درسی"، ( ترجمه مهر محمدی و همکاران). تهران: انتشارات سمت.
34- Brudbury-Jones, C., Irvine, F., Sambrook, S. (2010).Phenomenology and Participent Feedback: Convention or Contention? Nurse Researcher, 17(2). pp. 25-33.
35- Colaizzi, P. (1978). Psychological research as the phenomenologist views it. In R. Valle & M. Kings (Eds.), Existential phenomenological alternative for psychology (pp. 48-71). New York: Oxford University Press.
36- Giorgi, A. (1985). Phenomenology and psychological research. Pittsburgh, PA: Duquesne University Press.
37- نوری، علی. مهر محمدی، محمود (1390). الگویی برای بهره گیری از روش نظریه برخواسته از داده ها در پژوهش های تربیتی. فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران.23،صص. 8-35.
38- Van Manen, M. (1977) Linking ways of knowing with ways of being practical, Curriculum     Inquiry, 6. pp. 205-228.
39- Gore, J., & Zeichner, K. (1991). Action research and reflective teaching in preservice teacher education: A case study from the United States. Teaching and Teacher Education, 7(2). pp. 119-136.
40- Louden, W. (1991). Understanding teaching. London: Cassell.
41- Holly, M. (1991) Keeping a Personal-Professional Journal, Geelong, Victoria, Australia: Deakin University Press.
42- Moon, J. (2006) Learning Journals: A Handbook for Reflective Practice and Professional Development, Second edition New York: Routledge.
43- Houghton, P. (1998) Learning from Work, Module workbook CD2006, Preston, Lancs: University of Central Lancashire.
44-Oliver, R. (1998) Personal communication.
45- Walker, D. (1985) ‘Writing and reflection’, in D. Boud, R. Keogh and D. Walker (Eds) Reflection: Turning Experience into Learning, London: Kogan Page.
 46- Hickman, K. (1987) ‘There’s a place for the log in the office’, in T. Fulwiler (ed.) The Journal Book, Portsmouth, and NH: Heinemann.
47- عالی، آمنه.سیف، علی اکبر. کدیور پروین(1396). نوشتن برای یادگیری(WTL): بررسی اثر بخشی تکالیف نوشتاری برای یادگیری مهارت­های نوشتاری دانشجویان علوم تربیتی. نشریه علمی پژوهش­های آموزش و یادگیری. شماره 2.صص.1-15.
48- Jensen, V. (1987) ‘Writing in college physics’, in T. Fulwiler (ed.) The Journal Book, Portsmouth, NH: Heinemann.
49- Tama, C. and Peterson, K. (1991) ‘Achieving reflectivity through literature’, Educational Leadership March. pp. 4–22.
50- Tsang, W. (2003) ‘Journaling from internship to practice teaching’, Reflective Practice. 4(2). pp. 40-221.
51- Ledwith, M. (2005) ‘Personal narratives/political lives: a personal reflection as a tool for reflective change’, Reflective Practice 6(2). pp. 62-255.
52- Trelfa, J. (2005) ‘Faith in reflective practice’, Reflective Practice 6(2). pp. 12-205.
53- Smyth, J. (1989) ‘Developing and sustaining critical reflection in teacher education’, Journal Teacher Education 40(2). pp. 2–9.
54- Mezirow, J. (1998) ‘On critical reflection’, Adult Education Quarterly 48(3). pp. 185–99.
55- Moon, J. (1999a) Reflection in Learning and Professional Development, London: RoutledgeFalmer.
56- Taylor, E. (1997) ‘Building upon the theoretical debate: a critical review of the empirical studies of Mezirow’s transformative learning debate’, Adult Education Quarterly 48(1). pp. 34–59.
57- Hiemstra, R. (2001). Uses and benefits of journal writing. New directions for adult and continuing education, 90. pp. 19-26.
58- Brookfield, S.D. (1995). Becoming a Critically Reflective Teacher. San Francisco: Jossey-Bass.
59- Milner, M. (1957) On Not Being Able to Paint, London: Heinemann.
60- Mansfield, S. and Bidwell, L. (2005) ‘The use of creative writing techniques in developing students’ use of reflexive journals’, session at Dundee University Staff Development day, 27 June.
61- ملازهی، اسماء، سبحانی نژاد، مهدی(1393). اعتبار سنجی و رتبه بندی مولفه­های دانشی و مهارتی مورد نیاز معلمان به منظور کاربست فناوری اطلاعات و ارتباطات. پژوهش­های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار سابق). شماره 5. صص.113-136.
62- دیانتی، محمد؛ عرفانی، مریم (1388). شایستگی: مفاهیم و کاربرد ها. ماهنامه تدبیر. شماره 206. صص. 19-14.
63-آذر، عادل(1380). بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش داده ها در تحلیل محتوا. فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س). شماره 37 و 38. صص.1-11.
64-دیبایی صابر، محسن. عباسی، عفت. فتحی واجارگاه، کوروش. صفایی موحد، سعید(1395). تبیین مولفه­های شایستگی حرفه­ای معلمان و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالا دستی آموزش و پرورش ایران. نشریه علمی پژوهش­های آموزش و یادگیری. شماره 2. صص.109-123.
65- Selfe, C., Petersen, B. and Nahrgang, C. (1986) ‘Journal-writing in mathematics’, in A. Young and T. Fulwiler (eds) Writing Across the Disciplines, Upper Montclair, NJ: Boynton/Cook.
66- Selfe, C. and Arbabi, F. (1986) ‘writing to learn: engineering student’s journals’, in A. Young and T. Fulwiler (Eds) Writing across the Disciplines, Upper Montclair, NJ: Boynton/Cook
67- Grumbacher, J. (1987) ‘How writing helps physics students become better problem solvers’, in T. Fulwiler (ed.) The Journal Book, Portsmouth, NH: Heinemann.
68- McCrindle, A. and Christensen, C. (1995) ‘The impact of learning journals on metacognitive processes and learning performance’, Learning and Instruction 5(3). pp. 167–85.
69- Buzan, T. (1993) The Mind Map Book, London: BBC Books.
70- Deshler, D. (1990) ‘Conceptual mapping: drawing charts of the mind’, in J. Mezirow (ed.) Fostering Critical Reflection in Adulthood, San Francisco, CA: Jossey-Bass.
71- Connelly, F.M., & Clandinin, D.J. (2006). Narrative inquiry. In J.L. Green, G. Camilli & P.B. Elmore (Eds.), Handbook of complementary methods in education research. pp. 477–487. Washington, DC: American Educational Research Association.
72- Barnett, R. (1997) Higher Education: a Critical Business, Buckingham: Society for Research into Higher Education (SRHE)/Oxford University Press.
73- Wildman, T. and Niles, J. (1987) ‘Reflective teachers, tensions between abstractions and realities’, Journal of Teacher Education 5(3). pp. 25–31.