الزامات ارائۀ آموزش‌های مجازی و برخط در مراکز فنی‌و‌حرفه‌ای و تبیین وضعیت موجود و مطلوب عنصر راهبردهای یاددهی‌-‌یادگیری در برنامۀ درسی این مراکز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم تربیتی، پردیس شهید رجائی، دانشگاه فرهنگیان، قزوین، ایران

2 مدرس مدعو، کارشناسی‌ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه فرهنگیان قزوین، ایران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر تبیین وضعیت موجود و مطلوب عنصر روش‌های یاددهی‌-‌یادگیری در برنامۀ درسی جهت ارائۀ آموزش مجازی و برخط در مراکز فنی‌و‌حرفه‌ای بود. این پژوهش از نوع کاربردی و با روش توصیفی‌-‌پیمایشی انجام گرفت و به‌دلیل استفاده از روش‌ها و ابزارهای کیفی و کمی، در زمرۀ پژوهش‌های ترکیبی قرار می‌گیرد. بر‌این‌اساس پژوهش در دو بخش و روش جداگانه انجام گرفت. در بخش کیفی بیست نفر از استادان و مربیان صاحب‌نظر به شیوۀ هدفمند انتخاب و به‌منظور تعیین وضعیت مطلوب عنصر روش‌های یاددهی‌-‌یادگیری در برنامۀ درسی برای اجرای طرح آموزش آنلاین و پیشنهاد برنامۀ درسی مطلوب، با ایشان مصاحبه به عمل آمد. مصاحبه‌ها به‌صورت نیمه‌ساختاریافته انجام شد. در بخش کمی پژوهش جامعۀ آماری شامل دو گروه است: گروه اول شامل مدرسان و مربیان و گروه دوم شامل کارآموزان مراکز فنی‌و‌حرفه‌ای استان که از این میان تعداد پنجاه نفر از مدرسان و هشتاد نفر از کارآموزان به روش نمونه‌گیری تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسش‌نامه بین آنان توزیع شد. از دیدگاه پاسخ‌گویان، برنامۀ درسی در وضعیت مطلوب باید دارای ویژگی‌هایی باشد که این ویژگی‌ها دربارۀ شیوه‌های یاددهی‌-یادگیری در پنج مقوله ارائه شده است. نتایج بخش کمی نشان داد که در بخش تحلیل وضعیت موجود راهبردهای یاددهی‌-یادگیری میانگین متغیر تدوین طرح درس دارای بیشترین مقدار است و کمترین میانگین مربوط به متغیر استفاده از تدریس هم‌زمان-‌‌ناهم‌زمان و استفاده از بستر آموزشی مناسب است؛ بنابراین دو ویژگی استفاده از بستر آموزشی مناسب و استفاده از تدریس هم‌زمان‌-‌ناهم‌زمان از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند؛ همچنین بین دیدگاه مدرسان و کارآموزان دربارۀ تطابق عنصر شیوه‌های یاددهی‌-‌یادگیری برنامۀ درسی در وضعیت موجود با وضعیت مطلوب تفاوت وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


  1. Kalimullina O, Tarman B, Stepanova I. Education in the context of digitalization and culture: Evolution of the teacher's role, pre-pandemic overview. J Ethn Cult Stud. 2021; 8(1):226-38.

 2- Criollo-C S, Guerrero-Arias A, Jaramillo-Alcázar Á, Luján-Mora S. Mobile learning technologies for education: Benefits and pending issues. Appl Sci. 2021; 11(9):4111.

  1. Sang G, Valcke M, Van Braak J, Tondeur J. Student teachers’ thinking processes and ICT integration: Predictors of prospective teaching behaviors with educational technology. Comput Educ. 2010; 54(1):103-12.
  2. احدیان، محمد. مقدمات تکنولوژی آموزشی. تهران: انتشارات بشری، 1388.
  3. Gudanescu N. Using modern technology for improving learning process at different educational levels. Procedia Soc Behav Sci. 2010; 2(2):5641-5.
  4. Schleicher A. Preparing teachers and developing school leaders for the 21st century: Lessons from around the world. OECD Publishing. 2012.
  5. Kilag OK, Miñoza J, Comighud E, Amontos C, Damos M, Abendan CF. Empowering teachers: Integrating technology into livelihood education for a digital future. Excell Int Multidiscip J Educ. 2023; 1(1):30-41.
  6. منصوری، وحید. بررسی آمادگی مدارس شهر کرج در راستای اجرای طرح هوشمندسازی مدارس و ارائۀ راهکار [پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد]. تهران: دانشگاه خوارزمی، 1393.
  7. رجبی، منیژه. اولویت‌بندی عوامل کلیدی موفقیت یادگیری الکترونیک با رویکرد CFA/AHP رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. 1398؛ 10(2): 164-237.
  8. Hong SK, Songan P. ICT in the changing landscape of higher education in Southeast Asia. Australas J Educ Technol. 2012; 27(8):1276-90.
  9. عمران، ابراهیم. تحلیل جایگاه مهارت‌آموزی در سند نقشۀ جامع علمی کشور. آموزش عالی ایران. 1398؛ 11(1): 1-38.
  10. Anderson A. A view on the most change in vocational and technical education in England for a generation. High Educ Skills Work-Based Learn. 2018; 8(2):113-6.
  11. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت آموزشی دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی. نکته‌هایی اساسی در حفظ کیفیت آموزشی دانشگاه‌های کشور در شرایط مقابله با کرونا. تهران: دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی، 1399.
  12. Weston S, Frieman MB. COVID-19: Knows, unknowns, and questions. mSphere. 2020; 5(2):e00203-20.
  13. Al-Rabiaah A, Temsah MH, Al-Eyadhy AA, Hasan GM, Al-Zamil F, Al-Subaie S, et al. Middle East Respiratory Syndrome-Corona Virus (MERS-CoV) associated stress among medical students at a university teaching hospital in Saudi Arabia. J Infect Public Health. 2020; 13(5):687-91.
  14. فتحی فتانه، کردنوقانی رسول، یعقوبی ابوالقاسم، رشید خسرو. مقایسۀ آموزش با روش سنتی و آموزش با نرم‌افزار آموزشی در سطوح یادگیری دانش، فهمیدن و کاربرد در درس ریاضی و علوم در دانش‌آموزان دختر پایۀ ششم ابتدایی شهر خرم‌آباد. پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 1398؛ 7(2): 65-76.
  15. Bozkurt A, Jung I, Xiao J, Vladimirschi V, Schuwer R, Egorov G, et al. A global outlook to the interruption of education due to COVID-19 pandemic: Navigating in a time of uncertainty and crisis. Asian J Distance Educ. 2020; 15(1):1-126.
  16. Gee KA, Asmundson V, Vang T. Educational impacts of the COVID-19 pandemic in the United States: Inequities by race, ethnicity, and socioeconomic status. Curr Opin Psychol. 2023; 52:101643.
  17. Bender L. Key messages and actions for COVID-19 prevention and control in schools. UNICEF NYHQ. 2020.
  18. Shahmohammadi N. Evaluation of teachers’ education programs in Iran (case study). J Educ Soc Res. 2012; 2(2):127-35.
  19. Maggio LA, Daley BJ, Pratt DD, Torre DM. Honoring thyself in the transition to online teaching. Acad Med. 2018; 93(8):1129-34.
  20. Wodon Q. COVID-19 crisis, impacts on Catholic schools, and potential responses: Part II—developing countries with focus on Sub-Saharan Africa. J Cathol Educ. 2020; 23(1):51-86.
  21. Alshahrani SM, Mohamed H, Mukhtar M, Asma’Mokhtar U. The adoption of the e-portfolio management system in the Technical and Vocational Training Corporation (TVTC) in Saudi Arabia. Int J Inf Manag Data Insights. 2023; 3(1):100148.
  22. Erixon PO. School subject paradigms and teaching practice in lower secondary Swedish schools influenced by ICT and media. Comput Educ. 2010; 54(4):1212-21.
  23. Nadeem M, Rafiq MA, Jameel K. The role of educational technology in academia. In: Encyclopedia of Information Science and Technology. 6th ed. IGI Global; 2024. p. 1-12.
  24. Bolaji HO, Onikoyi OA. Usability of ICT for class size remediation and learning among secondary schools. Indones J Educ Res Technol. 2024; 4(1):23-8.
  25. Bates AT, Bates AW. Teaching in a digital age [Internet]. 2015 [cited 2024 Nov 19]. Available from: https://opentextbc.ca/teachinginadigitalage/
  26. Avalos B. Teacher professional development in teaching and teacher education over ten years. Teach Teach Educ. 2011; 27(1):10-20.
  27. Ilhomovna NF. The role of information and communication technologies in education and professional training of students. Open Access Repository. 2023; 4(3):680-6.
  28. کیان مرجان، مهرمحمدی محمود. نقد و تحلیل برنامۀ تربیت معلم دورۀ ابتدایی در سایۀ شایستگی‌های مورد تقاضای برنامۀ درسی هنر جدید. مطالعات برنامۀ درسی ایران. 1392؛ 8(30): 119-42.
  29. برگمن جان، سمر ارون. یادگیری معکوس. مترجمان: عطاران محمد، فرهمند خانقاه، مریم. تهران: مرآت، 1395.
  30. فرجی ده‌سرخی حاتم، مولائی علی‌آباد حسین، رجب‌پور سواری فاطمه، امامی حبیب. پیش‌بینی کاربست فناوری‌های آموزشی در تدریس: آزمون مدل مبتنی‌بر قصد انتقال آموزش. پژوهش‌های آموزش و یادگیری. 1399؛ 17(2): 13-20.
  31. Hinostroza J. New challenges for ICT in education policies in developing countries: The need to account for the widespread use of ICT for teaching and learning outside the school. In: ICT-Supported Innovations in Small Countries and Developing Regions. Cham: Springer; 2018. p. 33-223.
  32. Jokiaho A. Barriers to using e-learning in an advanced way. Int J Adv Corp Learn. 2018; 3(3):111-36.
  33. Guzman A, Nussbaum M. Teaching competencies for technology integration in the classroom. J Comput Assist Learn. 2009; 25(5):453-69.
  34. Mundy MA, Kupczynski L, Kee R. Teacher’s perceptions of technology use in the schools. Sage Open. 2012; 2(1):2158244012440813.
  35. Hechter RP, Phyfe LD, Vermette LA. Integrating technology in education: Moving the TPCK framework towards practical applications. Educ Res Perspect. 2012; 39:136.
  36. Hsu S. The relationship between teacher's technology integration ability and usage. J Educ Comput Res. 2010; 43(3):309-25.
  37. Bakker AB. An evidence-based model of work engagement. Curr Dir Psychol Sci. 2011; 20(4):265-9.
  38. Rasheed R, Kamsin A. Challenges in the online component of blended learning: A systematic review. Comput Educ. 2020; 144:103701.