تاثیر آموزش ترکیبی بر مولفه های تفکر انتقادی دانش‌آموزان دختر پایه ی ششم ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته رشته تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، گروه مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه الزهراءس، تهران، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه الزهراء س، تهران، ایران.

3 دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه الزهراء س، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: در  تعلـیم و تربیـت نـوین، اندیشـه و اندیشـیدن جایگـاه ویـژه ای دارد و تفکر انتقادی به عنوان سطحی از تفکر قابل آمـوزش و پـرورش اســـت. از نتایج پرورش تفکر انتقادی، کنجکاوی اندیشمندانه، عینت گرایی، گستردگی فکر (ذهن باز)، انعطاف پذیری، شک گرایی معقول، صداقت خردمندانه، روشمند بودن،  پافشاری و استقامت به هنگام تلاش برا ی حل مشاجرات و مصمم بودن است . در عصر حاضر ضرورت پرداختن به تفکر انتقادی در آموزش برای پاسخ به تغییرات سریع محیط مورد تأکید قرار گرفته است، لذا هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی نقش آموزش ترکیبی برتفکر انتقادی دانش‌آموزان دختر پایه ی ششم است.
روش: روش تحقیق استفاده شده در این پژوهش، روش گروه کنترل با پیش‌آزمون - پس‌آزمون بوده که جزء روش‎های نیمه آزمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه‌ی دانش‌آموزان دختر پایه ی ششم ابتدایی منطقه 15 شهر تهران به تعداد 300 نفر می‎باشد که با روش نمونه‌گیری در دسترس و به صورت هدفمند32  نفر انتخاب شد؛ که 16 نفر به عنوان گروه کنترل و 16 نفر به عنوان گروه آزمایش بصورت تصادفی انتخاب شدند، طرح تحقیق، طرح پیش آزمون و پس‎آزمون با گروه کنترل است. نخستین مشاهده با اجرای پیش تست و دومین آن با اجرای یک پس تست بود. قابل ذکراست که،  گروه آزمایش به مدت 6 جلسه (هرجلسه50 دقیقه) جمعاً 5 ساعت متغیر آموزش ترکیبی را دریافت کردند. درادامه می توان اشاره کرد ابزار گردآوری تحقیق پرسشنامه تفکر انتقادی ریتکس (۲۰۰۳)می‌باشد که روایی آن مورد تایید اساتید متخصص و پایایی آن به وسیله ضریب آلفای کرونباخ 80/0 گزارش شده است.
نتایج: یافته ها نشان داد که میانگین نمرات عضویت گروهی تفکر انتقادی دانش آموزان  در گروه آزمایش با گروه کنترل از نظر آماری در سطح (01/0>P) تفاوت  معناداری دارد. به عبارت دیگر دانش آموزانی که در گروه آزمایش تحت آموزش ترکیبی قرار داشتند در مقایسه با گروه کنترل که تحت آموزش قرار نداشتند ، افزایش در میزان تفکر انتقادی داشته اند.
بحث و نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که ، آموزش ترکیبی برتقویت تفکر انتقادی دانش‌آموزان نقش موثری ایفا می کند.

کلیدواژه‌ها


منابع
1- پاک مهر حمیده، میردورقی فاطمه، غنایی چمن آباد علی ،کرمی مرتضی .(1392).رواسازی، اعتباریابی و تحلیل عاملی مقیاس گرایش به تفکر انتقادی ریکتس در مقطع متوسطه. نشریه: اندازه گیری تربیتی سال:1392 | دوره:4 | شماره:11.صفحه شروع:33 | صفحه پایان:53
2- اسفیجانی،اعظم. (1397). بررسی تأثیر آموزش ترکیبی بر عملکرد تحصیلی و رضایت دانشجویان. رویکردهای نوین آموزشی. دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان. سال سیزدهم، شمارة 1، شمارة پیاپی 27، بهار و تابستان 1397. صفحه66-45
3- احمدی، غلامعلی و ندا نخستین روحی (1393). «بررسی تمایز یادگیری تلفیقی با یادگیری الکترونیکی و یادگیری سنتی(چهره­ به ­چهره) در آموزش ریاضی». مجله روانشناسی مدرسه. تابستان 1393. سال2. 26-7.
4- حریری نسا، باقری نژاد زهرا. ارزیابی مهارت‌های تفکر انتقادی در دانشجویان دانشکده بهداشت. دانشگاه علوم پزشکی مازندران. دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1391; 21 (1): 166-73.   
5- حبیبی‌پور، مجید (۱۳۸9). اهمیت تفکر انتقادی در آموزش و پرورش. رشد تکنولوژی آموزشی.   
6- دانشور، میترا. غلامحسینی، احمد. اسپیدکار، محبوبه. حمزه بیگی، طیبه. صفاری نظری، مهدخت و اسماعیل زاده اصل، محمدعلی. کتاب معلّم تفکّر و پژوهش ششم دبستان. پدیدآورنده: سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی 1395  
7- سبحانی‌نژاد، مهدی و فتحی‌واجارگاه، کورش. (1388). راهکارهای توسعه و به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس. پژوهشنامه مطالعات روانشناسی تربیتی.  
8- سیدی نظرلو،سید طاهر و قادری، سیامند و محمودی،فیروز. (1399). مدل تحصیلی عملکرد تحصیلی بر اساس تحلیل رفتگی آموزشی و درگیری تحصیلی با میانجی گری تفکر انتقادی در دانش آموزان دوره دوم متوسطه استان آذربایجان شرقی. نشریه علمی پژوهش های آموزش و یادگیری دوره 17، شماره 2، پیاپی 32 پاییز و زمستان 99. 39-21 
9- سرگزی، حسینعلی. خوش فر، غلامرضا. جندقی میرمحله، فاطمه. (1394). بررسی مهارتهای تفکر انتقادی (مطالعه موردی: دانش آموزان سال چهارم دبیرستان شهر گرگان). 
10- شاه بیگ، مرتضی. آقاحسینی، تقی. کلباسی، افسانه. « امکانسنجی بهکارگیری روش یادگیری ترکیبی دانش آموزان از دیدگاه مدیران و معلمان مدارس ابتدایی»، دو فصلنامه علمی تخصصی پژوهش در آموزش ابتدایی سال دوم، شماره 3 ،بهار و تابستان 1399 .صفحات: 33-41. 
11- .شرفی،سکینه. صباغ حسن زاده، طلعت.ظهور پرونده، وجیهه. (1399). طراحی و تدوین الگوی برنامه درسی با رویکرد آموزش ترکیبی در مقطع متوسطه. فصلنامه پویش در علوم تربیتی و مشاوره. دوره 1399، شماره 13 - شماره پیاپی 13. پاییز و زمستان 1399. صفحه 118-91
12- عجم، علی اکبر، جعفر ثانی، حسین، مهرام، بهروز، آهنچیان، محمد رضا. (1392). بررسی نقش انگیزش تحصیلی و مهارت‌های رایانه‌ای دانشجویان در دیدگاه آنان نسبت به رویکرد یادگیری ترکیبی. فصل نامه ُرهیافتی نو در مدیریت آموزش. 
13- عجم، علی اکبر. جعفری ثانی، حسین. اکبری بورنگ، محمد.  طراحی الگوی برنامه‌درسی آموزش ترکیبی برای نظام آموزش عالی بر اساس الگوی اَکِر. نشریه پژوهش در برنامه درسی. دوره 14، شماره 53، تابستان 1396، صفحه 1-16. عمرانی ساروی، بهاره. همتی، ناصر.(1389). یادگیری ترکیبی. انتشارات بشری. 
14- فرجی ده سرخی، حاتم و مولایی علی آباد، حسین و رجب پور سواری، فاطمه و امامی، حبیب. (1399). پیش بینی کاربست فناوری های آموزشی در تدریس: آزمون مدل مبتنی بر قصد انتقال آموزش.نشریه علمی پژوهش های آموزش و یادگیری دوره 17، شماره 2، پیاپی 32 پاییز و زمستان 99. 20-13  
16- Andolina M. Critical thinking for working students. 1fir ed. Columgia: Delmar Cengage Learning 2001 .   15
17- Glover, S.M. and Prawatt, D.F. (2013), “Enhancing auditor professional skepticism”, Global Policy Committee, available at:                                   17  www.thecaq.org/docs/research/skepticismreport.pdf.
18- Garrison DR, Kanuka H. Blended learning: Uncovering its transformative  potential in higher education. The internet and higher education 2004;7(2):95-105.
19- Paul. R L. Elder (2014). The miniature Guide to Critical Thinking Concepts & Tools, 7th edition. Publisher: Foundation for Critical Thinking. Pages: 24
20- Sloffer, S., Duber, B., & Duffy, T. M. (1999). Using asynchronous conferencing to promptcritical thinking: Two implementations in higher education. Unpublished Manuscript, Center for Research on Learning and Technology Report, Indiana University, Bloomington.