مدل رفتار مدنی تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی؛ نقش عشق به یادگیری و اشتیاق تحصیلی با میانجی‌گری شکفتگی تحصیلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد کودکان استثنایی، گروه روان‌شناسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران

2 دانشیار، گروه روان‌شناسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

چکیده

مولفه‌های تحصیلی برگرفته از روانشناسی مثبت‌نگر از جمله؛ اشتیاق تحصیلی، عشق به یادگیری و شکفتگی تحصیلی با رفتارهای مدنی تحصیلی، مرتبط است. پژوهش حاضر با هدف مدل یابی رفتار مدنی تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی؛ نقش عشق به یادگیری و اشتیاق تحصیلی با میانجی گری شکفتگی تحصیلی، انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش کلیه دانش‌آموزان مدارس متوسطه دوره دوم شهر ارومیه در سال تحصیلی 97-1396 بودند که از میان آنان 280 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های ؛ رفتارهای مدنی تحصیلی (گل‌پرور، 1389)، عشق به یادگیری (مک‌فارلن، 2003)، اشتیاق تحصیلی (فردریکز و همکاران، 2004) و شکفتگی تحصیلی (داینر و همکاران، 2008) بودند. روایی صوری و محتوایی ابزارها با نظر متخصصان و اعتبار آن‌ها طی ضریب آلفای کرونباخ، تایید گردید. داده‌ها به کمک تحلیل مسیر، تحلیل شدند. نتایج نشان داد؛ عشق به یادگیری و اشتیاق تحصیلی بر شکفتگی تحصیلی و عشق به یادگیری، اشتیاق تحصیلی و شکفتگی تحصیلی بر رفتارهای مدنی تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی، تاثیر مستقیم، مثبت و معنادار دارد. عشق به یادگیری و اشتیاق تحصیلی از طریق شکفتگی تحصیلی بر رفتارهای مدنی تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی، تاثیر غیرمستقیم، مثبت و معنادار دارد (0.01>P). نتایج حاکی از تاثیر مثبت عشق به یادگیری و اشتیاق تحصیلی بر شکفتگی تحصیلی جهت بهبود رفتارهای مدنی تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی، می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


1- Thornberg, R., & Oguz, E. (2016). Moral and citizenship educational goals in values education: A cross-cultural study of Swedish and Turkish student teachers' preferences. Teaching and Teacher Education, 55, pp. 110-121.
2- Goren, H., & Yemini, M. (2017). The global citizenship education gap: Teacher perceptions of the relationship between global citizenship education and students’ socio-economic status. Teaching and Teacher Education, 67, pp. 9-22.
3- افرازنده، سیده سارا؛ پورابولی، بتول و سبزواری، سکینه (1396). واکاوی میزان رعایت رفتارهای مدنی تحصیلی توسط دانشجویان پرستاری. نشریه آموزش پرستاری، 6(1)، صص. 9-15.
4- گل‌پرور، محسن (1389). بررسی نقش اخلاق تحصیلی، عدالت و بی‌عدالتی آموزشی در رفتارهای مدنی تحصیلی دانشجویان. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 5(4)، صص. 25-42.
5- Salman, A. M. (2016). Educational citizenship behavior. International Journal of Modern Language Teaching and Learning, 1(1), pp. 14-20.
6- Dusi, P., Steinbach, M., & Messetti, G. (2012). Citizenship education in multicultural society: teachers’ practices. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 69, pp. 1410-1419.
7- Navarro-Medina, E., & DeAlba-Fernandez, N. (2015). Citizenship education in the European curricula. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 197, pp. 45-49.
8- بهرامی، فاطمه و بدری، مرتضی (1396). رابطه ادراک از محیط یادگیری و سرزندگی تحصیلی با نقش واسطه‌ای شناخت، فراشناخت، انگیزه پیشرفت و خودکارآمدی در دانشجویان. دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری، 5(9)، صص. 189-212.
9- Craven, R. G., Ryan, R. M., Mooney, J., Vallerand, R. J., & Magson, N. (2016). Toward a positive psychology of indigenous thriving and reciprocal research partnership model. Contemporary Educational Psychology, 47, pp. 23-43.
10- Orejudo-Hernandez, S., Aparicio-Moreno, L., & Cano-Escoriaza, J. (2014). Personal competencies of Spanish students pursuing different academic careers. Contributions and reflections from positive psychology. Journal of Behavior, Health & Social Issues, 5(2), pp. 63-78.
11- محمدی، مهدی؛ کشاورزی، فهیمه؛ ناصری جهرمی، رضا و راسخ جهرمی، اطهر (1394). الگوی علی عشق به یادگیری، نیاز به یادگیری، شوق به جستجو و نوآوری جهانی دانشجویان پزشکی. مجله گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، 12(5)، صص. 692-700.
12- Penman, J., & Ellis, B. Regional academics, perceptions of the love of learning and its importance for theit students. Australian Journal of Adult Learning, 49(1), pp. 148-168.
13- قدم‌پور، عزت‌اله؛ اداوی، حمیده و روشن‌نیا، سمیه. (1396). تاثیر آموزش روانشناسی مثبت‌نگر بر عشق به یادگیری و تاب‌آوری تحصیلی دانش‌آموزان. فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روانشناختی، 8(4)، صص. 51-66.
14- McFarlane, T. A. (2003). Defining and measuring the love of learning. PhD Thesis, Colorado: Denver University.
15- Starrs, P. F. (2008). On learning to love landscape. Journal of Historical Geography, 34(2), pp. 363-370.
16- Dale, M., & Frye, E. M. (2009). Vulnerability and love of learning as necessities for wise teacher education. Journal of Teacher Education, 60(2), pp. 123-130.
17- Rossi, F., Rosli, A., & Yip, N. (2017). Academic engagement as knowledge co-production and implications for impact: Evidence from knowledge transfer partnerships. Journal of Business Research, 80, pp. 1-9.
18- Morton, B. M. The grip of trauma: how trauma disrupts the academic aspirations of foster youth. Child Abuse & Neglect, 75, pp. 73-81.
19- Korhonen, J., Tapola, A., Linnanmaki, K., & Aunio, P. Gendered pathways to educational aspirations: the role of academic self-concept, school burnout achievement and interest in mathematics and reading. Learning and Instruction, 46, pp. 21-33.
20- Maulana, R., Opdenakker, M., Stroet, K., & Bosker, R. (2012). Observed lesson structure during the first year of secondary education: Exploration of change and link with academic engagement. Teaching and Teacher Education, 28(6), pp. 835-850.
21- Hughes, J. N., & Cao, Q. (2018). Trajectories of teacher-student warmth and conflict at the transition to middle school: Effects on academic engagement and achievement. Journal of School Psychology, 67, pp. 148-162.
22- Merino-Tejedor, E., Hontangas, P. M., & Boada-Grau, J. (2016). Career adaptability and its relation to self-regulation, career construction, and academic engagement among Spanish university students. Journal of Vocational Behavior, 93, pp. 92-102.
23- امامی، زهرا؛ مولوی، حسین و کلانتری، مهرداد (1393). تحلیل مسیر اثر هوش معنوی و هوش اخلاقی بر خودشکفتگی و رضایت از زندگی در سالمندان شهر اصفهان. مجله دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 15(2)، صص. 4-13.
24- Dunn, D. S., & Dougherty, S. B. (2008). Flourishing: mental health as living life well. Journal of Social and Clinical Psychology, 27(3), pp. 314-316.
25- Yohannes, M., Tewelde, F., & Abrha, F. (2017). The role of civic and ethical education in the development of students’ behavior in Tahtay Koraro Wereda: The case of Kelebet elementary school. International Journal of Sustainable Development Research, 3(6), pp. 77-84.
26- Green, S., Oades, L., & Robinson, P. (2011). Positive education: Creating flourishing students, staff and schools. InPsych, 33(2), pp. 37-43.
27- مرادی سیاه افشادی، محبوبه؛ قاسمی، ندا و قمرانی، امیر (1394). روایی و پایایی مقیاس شکفتگی و تعیین رابطه شکفتگی با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشکده پزشکی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 15(42)، صص.330-337.
28- بهروزی، ناصر؛ پروینیان‌نسب، محمد و شهنی ییلاق، منیجه (1392). مقایسه دانش‌آموزان دبیرستانی پسر شهرستان دهدشت با سبک‌های یادگیری متفاوت از لحاظ خلاقیت و راهبردهای یادگیری خودگردان. مجله پژوهش‌های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)، 20(3)، صص. 19-34.
29- نصیری ولیک‌بنی، فخرالسادات؛ گیلانی، مریم و اسکندری، اصغر (1393). رابطه بین هوش اجتماعی و رفتار مدنی تحصیلی با اثربخشی آموزشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه بوعلی سینا همدان. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5(1)، صص. 175-188.
30- Fredricks, J. A., Blumenfeld, P. C., & Paris, A. H. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review Educational Research, 74(1), pp. 59-109.
31- عباسی، محمد؛ شاهکرمی، مریم و عالی‌پور، کبری (1398). بررسی رابطه حمایت معلم و همسالان با اشتیاق تحصیلی دانش‌آموزان از طریق نقش میانجی‌گر شایستگی تحصیلی. نشریه علمی پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 16(1)، صص. 27-35.
32- Diener, E., & Biswas-Diener, R. (2008). Happiness: unlocking the mysteries of psychological wealth. Malden: Blackwell Publishing.