شناسایی مولفه های نظام توسعه شایستگی معلمان دوره متوسطه از دیدگاه خبرگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

2 دانشیار گروه علوم تربیتی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه­های نظام توسعه شایستگی معلمان دوره متوسطه از دیدگاه خبرگان آموزش و پروش انجام شده است.
روش: این پژوهش از لحاظ ماهیت کیفی و از نوع نظریه داده­ بنیاد است. جامعه پژوهش،شامل کلیه خبرگان آموزش و پرورش دانشگاه­های دولتی شهر تهران هستند که به کمک روش نمونه ­گیری هدفمند تعداد بیست و دو نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. دیدگاه‌های افراد از طریق مصاحبه نیمه ­ساختاریافته به دست آمده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش کدگذاری اسمیت (1995) استفاده شد. برای بررسی اعتبار پژوهش از روش بازآزمایی اعضا استفاده شد. بدین­ گونه که از 5 نفر از مصاحبه­ شوندگان تقاضا شد تا نسبت به دریافت محقق از صحبت‌هایشان بازخورد ارائه دهند و نظرات خود را درباره مفاهیم و ابعاد مصاحبه‌ها بیان نمایند. همچنین در راستای کد گذاری داده­ ها از 5 نفر از افراد متخصص استفاده شد. برای افزایش پایایی پژوهش نیز از روش‌هایی مانند اجرای فرایند نظام‌مند ثبت، ضبط و نوشتن داده‌ها در تمامی مصاحبه‌ها، و تحلیل روش‌مند داده‌ها و استخراج منطقی مقولات و مفاهیم انتزاعی کلان‌تر بر مبنای روش کدگذاری استفاده شد.
نتایج: بر اساس یافته­های پژوهش، نظام توسعه شایستگی­ معلمان دوره متوسطه از دیدگاه خبرگان آموزش و پرورش را می­توان در چهار بعد دوره­های آموزشی (شامل روش­های آموزش رسمی، آموزش غیررسمی، یادگیری عملی و یادگیری الکترونیکی)، بعد روابط­ توسعه ­ای(شامل مربیگری، منتورینگ، درس پژوهی، فعالیت در انجمن­ های و گروه ها، مشاهده نحوه فعالیت سایر همکاران، برقراری ارتباط کاری با همکاران سایر مدارس، حضور در شبکه­های اجتماعی و حضور فعال در جلسات شورای معلمان) بعد فرایندهای بازخوردی (شامل اخذ بازخورد از شاگردان، اخذ بازخورد از مدیران، اخذ بازخورد از همکاران و اخذ بازخورد از والدین) و بعد فعالیت های خود توسعه ­ای(شامل روش­های اقدام پژوهی، خود تاملی، بهینه کاوی، مطالعه مجلات علمی، و الگوسازی برای خود ) اشاره کرد.
نتیجه گیری: ایفای رسالت ایجاد تغییرات مطلوب در نگرش، شناخت و در نهایت رفتار دانش­ آموزان نیازمند بازنگری و تدوین نظام توسعه شایستگی ­های معلمان است.

کلیدواژه‌ها


1- صافی، احمد. سیر تحول تربیت معلم در آموزش و پرورش معاصر ایران: گذشته، حال و آینده، . فصلنامه تعلیم و تربیت،1387؛ 4(24):166-155.
2- McCollum, M. Leadership development and self-development: an empirical study: Career Development International,2000; 4 (3). 149 -154.
3- عباباف زهره، فراستخواه، مقصود. مهرعلیزاده، یدالله . فتحی واجارگاه، کوروش.تأمل بر صلاحیت های حرفه ای معلمان در مطالعات برنامه درسی. مجله ی علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز ، 1393 ؛6(21):182-157 .
4- دیبایی صابر محسن، عباسی عفت، فتحی واجارگاه کوروش و صفایی موحد سعید(1395). تبیین مولفه های شایستگی حرفه ای معلمان و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالادستی آموزش و پرورش ایران. دوفصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار). دوره 13، شماره 2، پیاپی24.
5- سند تحول بنیادین آ موزش و پرورش؛ 1390. تهران: وزارت آموزش و پرورش.
6- Villanueva, J. Competencies of Technical-Vocational Teachers of the College of Education: Bases for Comprehensive Training Program. African Educational Research Journal, 2019; 203-212.
7- Sarigöz, O. Bolat Y. Examination of the Competencies of the Pre-Service Teachers Studying at the Education Faculties about the Educational Program Literacy.  International Journal of Educational Administration and Policy Studies.2018; 10: 103-110.
8- Süral S. An Examination of Pre-Service Teachers' Competencies in Lesson Planning. Journal of Education and Training Studies,2019; 7(3) No. 3.
9- Adetayo, J. Teachers' Factors as Determinants of the Professional Competence of the Nigeria Certificate in Education (NCE) Teachers. Journal of Education and Practice, 2016; 7 (13), 1-11.
 
10- عبدالملکی صابر، ملکی حسن و فرجادمند لیلا(1397). مولفه های اثر گذار بر تدریس اثربخش معلمان(مطالعه مورد: معلمان پایه گنجم دوره ابتدایی شهر تهران). نشریه علمی پژوهش های آموزش و یادگیری .دوره 16، شماره 1، پیاپی29.صص 123-135.
11- نیکنامی، مصطفی، کریمی، فریبا. صلاحیت­های حرفه­ای معلمان آموزش عمومی و ارائه چهارچوب ادراکی مناسب. پژوهش در برنامه­ریزی درسی1388؛ 23 (23)، 1-22.
12- دیبایی صابر محسن. طراحی الگوی اموزش و  بهسازی معلمان دوره متوسطه بر اساس رویکرد شایستگی.پایان نامه وره دکتری. دانشگاه خوارزمی، 1395؛ پایان نامه برای اخذ دکتری برنامه ریزی درسی.
13- وزارت آموزش و پرورش. مبانی نظری تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش رسمی عمو می جمهوری اسلامی ایران. وزارت آموزش و پرورش.1394؛ شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش
14- UNESCO (2011). Website, http://www.unesco.org/delors
15- قنبری سیروس. اسکندری اصغر. تاثیر رهبری فضیلت گرا بر خودتوسعه ای معلمان با میانجی گری یادگیری سازمانی. مدیریت بر آموزش سازمانها ؛ 6(1): 102-73.
16- فروتنی زهرا. عوامل موثر در رفتار خودتوسعه ای کارکنان با تاکید بر نقش حمایت سازمان و نگرش اسلامی به کار. فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی1394؛ 4(2):27-54.
17- Moon, YL. Education Reform and Competency Based Education. Asia Pacific Education Review, 2007; 8 (2), 337-341.
18- Vaessen, M. van den Beemt, A, de Laat, M. Networked Professional Learning: Relating the Formal and the Informal. Frontline Learning Research 5 - Special Issue „Learning through Networks, 2014; 56-71.
19- Younus, F. Akbar R. Comparison of Evaluation Methods of Teaching Practice of Formal and Non-Formal Teacher Education Institutions of Punjab. Bulletin of Education and Research, 2017; 39(1): 159-173.
20- Eris H, Kiliçoglu A. Curriculum Development Competencies of Form Teacher Candidates.  Turkish Online Journal of Educational Technology, 2019; 18 (1):162-145.
21- Boyd, W. Lembke, C. Scott, A. The Impact of an Immersion Programme in Cambodia for Australian Pre-Service Teachers. Journal of International and Comparative Education, 2019; 8(1):53-87.
22- دانش پژوه، زهرا. ارزشیابی مهارت های حرفه ای معلمان دوره راهنمایی و روش های القاء کیفی آن، فصلنامه نوآوری های آموزشی،1382؛2(6): 93-71.
23- دانش­پژوه، زهرا، فرزاد، ولی ا... ارزشیابی مهارت­های حرفه ای معلمان دوره ابتدایی. نوآوری­های آموزشی، 1385. 5 (18): 135-170.
24- قشونی، اقدس. بررسی کیفیت دوره های آموزش ضمن خدمت نظام جدید متوسطه از نظر شرکت کنندگاه دردوره ها در شهر تهران. فصلنامه مشاوره و روان درمانی،1394.4(14) ، 38-24.
25- اورنگی، عبدالمجید، قلتاش، عباس، شهامت  نادر و یوسلیانی غلامعلی. بررسی تأثیرآموزش های ضمن خدمت بر عملکرد حرف های معلمان شهر شیراز. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1390؛2(5): 115-94.
26- عربلو، اکرم. «بررسی راهکارهای دوره های اثربخش ضمن خدمت فرهنگیان از دیدگاه معلمان شهرستان ابهر درسال تحصیلی 90-89».  پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. 1390.
27- حسینی نوذری؛ سیدعلی اصغر.  تأثیر کارگاه‏ هاى آموزشى بر میزان توانمندى معلمان با استفاده از روش آزمایش پس‏ رویدادى (بررسى موردى: معلمان دوره راهنمایى شهر بهشهر). معرفت،1390؛ 20(167): 152-139.
28- حسینی، مرضیه سادات. «آسیب شناسی آموزش ضمن خدمت براساس الگوOEM (مطالعه موردی :آموزش های ضمن خدمت نواحی آموزش و پرورش استان قم)» . پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت پردیس فارابی دانشگاه تهران، 1390چاپ نشده.
29- اکبری، علی. «تحلیل اثربخشی هزینه دوره‌های آموزش ضمن خدمت دبیران مقطع متوسطه شهر بیرجند در سال تحصیلی 90-89» . پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشکده  علوم تربیتی و روانشناسی  دانشگاه تهران،1390.
30- فتحی واجارگاه کوروش، نوری فیروز. مدیریت یادگیری در سازمان ها(آموزش و بهسازی منابع انسانی در هزاره سوم).1395. تهران. انتشارات علم استادان
31- Murphy, W. M. From E-Mentoring to Blended Mentoring: Increasing Students’ Developmental Initiation and Mentors’ Satisfaction. Academy of Management Learning &Education;2011;10(4):606–622.
32- Melchor-Couto, S. & Jauregi, K. Teacher competences for tele collaboration: the role of coaching. In S. Jager, M. Kurek & B. O’Rourke (Eds), New directions in tele collaborative research and practice: selected papers from the second conference on telecollaboration in higher education,2019: 185-192.
33- Kovalchuck, V. Vorotnykova, I. E-Coaching, E-Mentoring for Lifelong Professional Development of Teachers within the System of Post-Graduate Pedagogical Education. Turkish Online Journal of Distance Education, 2013;18(3):398-417.
34- Yeo J, Tan S. How Groups Learn: Implications for Collaborative Work in Science. The Asia-Pacific Education Researcher,2013; 20(2), 231 -245.
35- Strijbos, J. Assessment of Collaborative Learning. In Gavin T. L. Brown, Lois R. Harris: Handbook of Human Social Conditions in Assessments,2013; 302-318.
36- Castillo, M. Heredia, Y. Gallardo, K. Collaborative Work Competency in Online Postgraduate Students and Its Prevalence on Academic Achievement. Turkish Online Journal of Distance Education, 2017;18(3):212-235.
37- Hansson, H. Sultana, S. Sarwar, A. Ahmed, F. Uddin, R. Saha, P. Islam, G. M. Rakibul. Islam, M. The Teachers' Portal as a Tool for Teachers' Professional Development in Bangladesh: Facilitating Nationwide Networking and Digital Multimedia Content for 40,000 Schools. International Journal of Education and Development using Information and Communication Technology (IJEDICT), 2018;14(3): 113-130.
38- Todorova, A. Osburg, T. Professional Development Program for Technology Integration: Facilitators and Barriers to Sustainable Implementation. Literacy Information and Computer Education Journal (LICEJ),2010;1(1): 59-66.
39- Cohen-sayag, E. Student-Teachers across the Curriculum Learn to Write Feedback: Does It Reflect on Their Writing? The Journal of Effective Teaching;2016;16(2): 5-19.
40- Jogan, Sushma N. Evaluating the Effectiveness of a School Internship. Online Submission. International Journal for Social Studies,2016;5(2): 378-389.
41- McCall, M. Hollenbeck G. P. Developing the expert leader. People & Strategy,2008; 31(1):20-29.
42- Charan, R. Drotter, S. Noel, J. The leadership pipeline: How to build the leadership powered company,2011;71(12):654.
43- Goldsmith, M. What got you here wont gets you there: How successful people become even more successful. New York: Hyperion, 2008;106:267-281.
44- Olga, N. The Competencies of the Modern Teacher. Part 2: Pre -Service and In-Service Teacher Training, 2012; 106: 148-154.
45- Zdenek, B. Schochor, D. Developing moral literacy in the classroom. Journal of Educational Administration,2011; 45 (4), 514–530.
46- Trent, J. Teacher Professional Development through a School-University Partnership. What Role Does Teacher Identity Play? Australian Journal of Teacher Education, 2012; 37 (7): 1-7.