بررسی میزان، اهداف، مراحل و موانع بهره‌گیری از رسانه‌های آموزشی در فرایند یاددهی- یادگیری از دید معلمان دوره ابتدایی شهر تهران

نویسنده

چکیده

پژوهش حاضر در راستای بررسی میزان، اهداف، مراحل و موانع بهره گیری از رسانه‌های آموزشی در فرایند یاددهی- یادگیری از دیدگاه معلمان ابتدایی شهر تهران انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی شهر تهران بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای 398 نفر از معلمان به ‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده است که روایی آن توسط متخصصان تایید شده و پایایی آن نیز در آلفای کرونباخ برابر با 87/0 بوده است. تحلیل داده ها به کمک آمار توصیفی و نیز استنباطی شامل آزمون‌های غیر پارامتری فریدمن و کوکران استفاده شده است. نتایج نشان داد؛ بیش از نیمی از معلمان از طریق دوره‌های آموزشی و مطالعه شخصی با رسانه‌های آموزشی و نحوه کاربرد آن‌ها آشنا شده‌اند. بیشترین میزان آشنایی معلمان با رسانه‌های آموزشی در دوره تحصیل دانشگاهی بوده است. میزان استفاده معلمان از انواع رسانه‌های آموزشی به‌جز رسانه‌های جدید در حد متوسط یا بیش از متوسط است. معلمان به ترتیب با هدف استفاده از حواس دیداری- شنیداری دانش آموزان، جلب‌توجه و افزایش علاقه، ساده‌سازی مفهوم درس و گرفتن امتیاز استفاده از رسانه در فرم ارزشیابی از رسانه‌های آموزشی استفاده می کنند. در مورد مراحل استفاده از رسانه‌ها در کلاس درس، کلاس به مراحل شروع، هدایت و جذب دانش آموزان، ارائه محتوای درس و ارائه تکلیف، تقسیم‌بندی و توزیع استفاده رسانه‌ها در این مراحل به دست آمد. مهم‌ترین موانع استفاده از رسانه‌های آموزشی توسط معلمان، به کمبود رسانه‌ها، محدودیت ساعت درسی، کمبود متصدی تکنولوژی آموزشی، دسترسی دشوار به رسانه و آشنا نبودن به نحوه استفاده از رسانه اختصاص داشته است.

کلیدواژه‌ها


1. شعبانی، حسن (1384). مهارت‌های آموزشی و پرورشی (روش‌ها و فنون تدریس). تهران: سمت. 2. ساکی،رضا.(1392)دانش معلمان در باره پژوهش و نیاز آنان به آموزش پژوهش. دو فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد سال بیستم ,دوره جدید شماره 2بهار وتابستان. 3. میلر، ویلبر (1386). راهنمای تدریس در دانشگاه‌ها. ترجمه ویدا میری. تهران: سمت. 4. ذوفن، شهناز و لطفی پور، خسرو (1387). رسانه‌های آموزشی برای کلاس درس. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران. 5. Rao, V.K. (2005).Instructional Technology. New Delhi: A.P.H. Publishing Corporation. 6. Reddie, A. (2007). Technology and the 21 century classroom. Routledge Publications. 7. فردانش، هاشم (1388). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی. تهران: سمت. 8. کرمی، داود (1387). انتخاب و کاربرد رسانه‌ها و وسایل آموزشی در فرایند یاددهی-یادگیری. تهران: سازه. 9. سعیدی پور،بهمن ومرجان معصومی فرد ومیترا معصومی فرد(1392)بررسی رابطه منبع کنترل ،سبکهای یادگیری و یادگیری خود تنظیم با موفقیت تحصیلی دانشجویان دوره های آموزشی برخط.دو فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه شاهد سال بیستم ,دوره جدید شماره 2بهار وتابستان. 10. Melton, R. (2002). Planning and developing open and distance learning: A quality assurance approach. London & New York: Routledge Falmer. 11. Paivio, A. (1999). Mental representations: A dual coding approach. New York: Oxford University 12. Jeung, H., Chandler, P., & Sweller. (1997). The role of visual indicators in dual sensory mode instruction. Educational Psychology, 17, 329-343 13. Tindall-Ford, S., Chandler, P., & Sweller, J. (1997). When two sensory modes are better than one. Journal of Experimental Psychology: Applied, 3,257-287. 14. Koumi, J. (2006). Designing Video and Multimedia for Open and Flexible Learning. Routledge Publications. 15. Brunken, R., Plass, J. L., & Leutner, D. (2004). Assessment of cognitive load in multimedia learning with dual-task methodology: Auditory load and modality effects. Instructional Science, 32, I I 5-132. 16. Mayer,R.E. (2001). Multimedia Learning. New York: Cambridge University. 17. Prain, V., & Waldrip, B. (2006). An exploratory study of teachers and students’ use of multimodal representations of concepts in primary science. International Journal of Science Education, 28(15), 1843–1866. 18. طالشی، رقیه (1390). بررسی وضعیت کنونی فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس متوسطه شهرستان نور و میزان بهره‌گیری معلمان و دانش آموزان از آن در فرایند تدریس و یادگیری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی. 19. ابراهیمی، مینا (1381). بررسی نقش رسانه‌های آموزشی در الگوی تدریس دبیران علوم تجربی منطقه 18 تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی. 20. Chang, W., & Geo, C. (2008). An Empirical Assesment of Science intentions toward technology integration. Journal of computers in Mathematics and Science Teaching, 35(3), 62–84. 21. Totter, A., Stütz, D. & Grote, and G. (2006). ICT and Schools: Identification of Factors Influencing the use of new Media in Vocational Training Schools. The Electronic Journal of e-Learning. Vol.4 (1): 95-102. 22. Toprexkei, E. (2006). Obstacles at integration of schools into information and communication technologies by taking into consideration the opinions of the teachers and principals of primary and secondary schools in Turkey. E- journal of instructional science and technology (e-JIST). Vol, 9: No 1. 23. Pressler, M.H. (2002). Technology and Internet-Based Education: Connections in Concept and Practice. The Computing Teacher. 17(3): 30-48. 24. Zain, M., Atan,H., Idrus, R. (2004).The Impact of Information and Communication Technology (ICT) on the Management Practices of Malaysian Smart Schools. International Journal of Educational Development. V,24:201-211. 25. Bingimlas, K.A. (2009). Barriers to the successful Integration of ICT in Teaching and learning Environments: A Review of the Literature. Eurasia journal of Mathematics, Science & Technology Education. vol5 (3):245- 325. 26. Nunnally, J. C., & Bernstein, I. H. (1994). Educational Research: Theory and Practice (3rd ed.). New York:McGraw-Hill. 27. احمدی، محمدرضا (1386). تفکر درباره تحولات آینده آموزش‌وپرورش. تهران: اندیشه نو. 28. شیرکوند، عبدالرضا (1388). بررسی علل عدم استفاده از وسایل آموزشی توسط دبیران مدارس راهنمایی پسرانه و دخترانه شهر قرچک به‌منظور ارائه راهکارهای مناسب جهت استفاده بهینه از این وسایل. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی. 29. رحیمی دوست، غلامحسین؛ رومیانی، یونس؛ اسلامی، محمدعلی و جوانمرد، علی (1390). بررسی مشکلات تلفیق فناوری اطلاعات و ارتباطات در برنامه درسی مدارس. همایش تضمین کیفیت در آموزش. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. 30. محمد هاشمی، رضا (1381). بررسی موانع بهره‌گیری از تکنولوژی آموزشی در فرایند تدریس و یادگیری از دیدگاه دبیران مدارس راهنمایی شهر ساوه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت‌معلم. 31. خدامرادی، خداداد (1381). مطالعه تأثیر آموزش به کمک رسانه‌های آموزشی شنیداری- دیداری (نوارهای ویدئویی درسی یا طرح آموزش تصویری رشد) بر یادگیری درس زبان انگلیسی دانش آموزان پسر پایه اول دبیرستان در شهر روانسر کرمانشاه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت‌معلم. 32. Bigge, M.L. & Shermis, S.S. (1992). Learning Theories for Teachers. (5th ed). New York: Harper Collins Publishers Inc. 33. جوانمرد، علی (1391). شناسایی موانع به‌کارگیری رسانه‌های نوین در مدارس عشایری استان فارس و ارائه راهکارهای مناسب جهت بهره‌گیری از آن‌ها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی. 34. سبزه، فرانک (1391). بررسی علل عدم کاربرد رسانه‌های جدید آموزشی توسط دبیران راهنمایی و دبیرستان شهرستان پاوه در سال تحصیلی 92-1391. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی. 35. Albirini, A. (2006). Teachers' attitudes toward information & communication technologies. Journal of Computers and Education. Vol 4(7): 347-398. 36. Eggen, P. & Kauchak D. (2001). Educational Psychology: Windows on Classrooms(5th ed). New Jersey: Merrill Prentice Hall. 37. Child, D. (2004). Psychology and the teacher. London: Continuum. 38. هرگنهان، بی. آر و اُلسون، ام. اچ (1385). مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری. ترجمه علی‌اکبر سیف. تهران: دوران. 39. علی‌محمدی، سیران (1390). بررسی عوامل کمک‌کننده و بازدارنده استفاده از وسایل و رسانه‌های آموزشی در تدریس از دیدگاه معلمان پایه پنجم ابتدایی شهر سنندج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.