پژوهش حاضر با هدف تحلیل میزان توجه به مولفههای شهداء و ایثارگران هشت سال دفاع مقدس در کتابهای درسی دوره ابتدایی، انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا بوده و جامعه پژوهش نیز کلیه کتابهای درسی دوره شش ساله ابتدایی بودهاند. نمونه پژوهش، 26 جلد کتاب درسی در پنج عنوان؛ فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، هدیههای آسمانی، هدیههای آسمانی (کتاب کار) و تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1392-1391بوده است. ابزار گردآوری داده، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده و دادههای حاصل نیز به دو شیوه کمی (بهره گیری از شاخص آماری توصیفی و آنتروپی شانون) و کیفی، تحلیل شده است. یافتهها نشان داد؛ در بین کتابهای درسی، کتاب فارسی پایه پنجم با 3/16درصد فراوانی، بیشترین میزان توجه و کتابهای فارسی دوم و چهارم ابتدایی با 1/1 درصد فراوانی، کمترین میزان توجه را به مولفههای شهداء و ایثارگران دفاع مقدس، داشتهاند. بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مولفه جهاد در راه خدا و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مولفه تعامل مطلوب اجتماعی است. در بین پایههای دوره ابتدایی در ارتباط با اشاره به مولفهها، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به پایه ششم و کمترین ضریب اهمیت مربوط به پایه اول و دوم میباشد. یافتههای حاصل از تحلیل دادههای کمی و کیفی نشان داد؛ به مولفههای شهداء و ایثارگران در محتوای کتابهای درسی به طور جامع و متعادل، توجه نشده است.
1. مهدی آزاد، محمود. (1375). با عبادت تا معراج، تهران: نشر شاهد.
2. مبتکر سرابی، اسفندیار. (1377). لاله های حوزه، تهران: بنیاد شهید انقلاب اسلامی، نشر شاهد.
3. بنیاد شهید انقلاب اسلامی. (1380). عطر شهادت در کلام ولایت، تهران: نشر شاهد.
4. سبحانی نژاد، مهدی؛ جعفری، رضا. (1386). بررسی و تحلیل میزان توجه به مفاهیم دفاع مقدس در کتابهای درسی دوره ابتدایی و راهنمایی. دوماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، 14(27)، 39-54.
5. بنیاد شهید انقلاب اسلامی. (1378). بوستان شاهد. تهران: نشر شاهد.
6. صالحی عمران، ابراهیم؛ اکبر پور زنگلانی، محمد باقر. (1386). بررسی میزان تحقق هدف اجتماعی ایثار گری در آموزش و پرورش دوره ی متوسطه (مورد مطالعه:دانش آموزان و دبیران متوسطه ی نظری ). مازندران، مجموعه مقالات همایش آسیب شناسی ترویج فرهنگ ایثار وشهادت.صفحات 189-177.
7. بهزاد، حسین. (1375). در انتهای افق. تهران: نشر شاهد.
8. ایزدی فر، علی اکبر؛ میرکاویار، حسین. (1387). تاملی فقهی بر فرهنگ عملیات استشهادی. مازندران، مجموعه مقالات همایش آسیب شناسی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت.صفحات 411-375.
9. کوثری، مسعود. (1379). آسیب شناسی فرهنگی ایران در دوره قاجار. تهران:انتشارات باز.
10. مختاری پور، مرضیه؛ سیادت، سید علی. (1385). آثار پیامدهای فرهنگی ایثار و شهادت. شیراز: مجموعه مقالات همایش آسیب شناسی و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت.صفحات 162-148.
11. سبحانی نژاد، مهدی؛ افشار، عبداله؛ رضایی زارچی، رضا.(1389). آسیب شناسی تربیت دینی در عصر جهانی شدن و راهکارهای تعامل پویا با آن. دوماهنامه علمی- پژوهشی دانشور رفتار، 17(42)، 292-271.
12. باقری، خسرو. (1379). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. تهران:انتشارات مدرسه.
13. مهرمحمدی، محمود. (1383). آموزش عمومی هنر. تهران:انتشارات مدرسه.
14. شمشیری، بابک. (1385). تعلیم و تربیت از منظرعشق و عرفان. تهران: انتشارات طهوری.
15. ملکی، حسن. (1386). برنامه ریزی درسی. مشهد: انتشارات پیام اندیشه.
16. صافی، احمد. (1382). آموزش و پرورش ابتدایی، راهنمایی و متوسطه. تهران: انتشارات سمت.
17. منصوری، سیروس؛ چهارباشلو، حسین. (1387). تحلیل محتوای برنامه درسی دوره راهنمایی و میزان توجه به مفاهیم ایثار، جهاد و شهادت. مازندران، مجموعه مقالات همایش آسیب شناسی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت.صفحات 633-627.
18. سعیدی، محمود؛ عرب زوزنی، احمد. ( 1385 ). فرهنگ شهادت در کتب درسی دوره راهنمایی. شیراز، مجموعه مقالات همایش آسیب شناسی و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت. صص 39 ـ38.
19. دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی. (1372). مروری بر آثار و ارزش های دفاع مقدس در کتابهای درسی. سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی.
20. ربانی، جعفر. (1365). ادبیات پایداری و دفاع مقدس در کتابهای درسی چاپ 1364 دانش آموزان. نامه پژوهش، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. شماره نهم.
21. آرمند، محمد. (1387). بررسی مفاهیم ایثار و شهادت در کتابهای درسی دورهی ابتدایی، راهنمایی و متوسطه. مازندران، مجموعه مقالات همایش آسیب شناسی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت.
22. Krippendorff, K. (2012). Content analysis: An introduction to its methodology. SAGE Publications, Incorporated. 29-30.
23. Berger. A. (1982); Media Analysis Techniques. Newberry Park: sage publications.107-110.
24. ساروخانی، باقر. (1380). روشهای تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
25. گال، مردیت؛ بورگ، والتر و گال، جویس. (1383). روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی. ترجمه احمدرضا نصر و همکاران، تهران: انتشارات سمت.
26. عسگری،علی. (1386).جایگاه ادبیات در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت. مازندران، مجموعه مقالات همایش آسیب شناسی و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت.صفحات 255-241.
صالحی عمران, ابراهیم, سبحانینژاد, مهدی, & فرهیخته چهارباشلو, حسین. (1394). تحلیل میزان توجه به مولفههای شهداء و ایثارگران دفاع مقدس در محتوای کتب درسی دوره ابتدایی. پژوهشهای آموزش و یادگیری, 12(1), 211-234. doi: 10.22070/2.6.211
MLA
ابراهیم صالحی عمران; مهدی سبحانینژاد; حسین فرهیخته چهارباشلو. "تحلیل میزان توجه به مولفههای شهداء و ایثارگران دفاع مقدس در محتوای کتب درسی دوره ابتدایی". پژوهشهای آموزش و یادگیری, 12, 1, 1394, 211-234. doi: 10.22070/2.6.211
HARVARD
صالحی عمران, ابراهیم, سبحانینژاد, مهدی, فرهیخته چهارباشلو, حسین. (1394). 'تحلیل میزان توجه به مولفههای شهداء و ایثارگران دفاع مقدس در محتوای کتب درسی دوره ابتدایی', پژوهشهای آموزش و یادگیری, 12(1), pp. 211-234. doi: 10.22070/2.6.211
VANCOUVER
صالحی عمران, ابراهیم, سبحانینژاد, مهدی, فرهیخته چهارباشلو, حسین. تحلیل میزان توجه به مولفههای شهداء و ایثارگران دفاع مقدس در محتوای کتب درسی دوره ابتدایی. پژوهشهای آموزش و یادگیری, 1394; 12(1): 211-234. doi: 10.22070/2.6.211