جایگاه مهارت‌های اجتماعی مورد نیاز دانش‌آموزان در کتاب‌های درسی عمومی دوره متوسطه

نویسندگان

دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف پژوهش حاضر آن است تا کتاب‌های عمومی دوره متوسطه را از بعد پرداختن به مهارت‌های اجتماعی مورد بررسی قرار دهد. به این منظور ابتدا چک لیست مهارت‌های اجتماعی مشتمل بر 369 مهارت اجتماعی در نه مقوله مانند مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های خودگردانی و شغل‌یابی تهیه گردید. روایی صوری و محتوایی آن توسط متخصصان تأیید گردید و اعتبار آن با استفاده از روش اعتبار بین مشاهده‌گران محاسبه گردید. ارزیابی‌ها نشان داد که ابزار از روایی و اعتبار مناسبی برخوردار است که شرح آن در مقاله آورده شده است. سپس جدیدترین کتاب‌های عمومی دوره متوسطه شامل: قرآن (1)، قرآن (2)، بینش اسلامی (1)، بینش اسلامی (2)، ادبیات فارسی(1)، ادبیات فارسی (2)، مطالعات اجتماعی، جغرافی عمومی، تاریخ ایران و جهان، زبان فارسی (1) و عربی (1) انتخاب و با استفاده از چک لیست فوق مورد تحلیل محتوا قرار گرفت. در این پژوهش واحد تحلیل محتوا «کلمه» و «مضمون» است‌، به این صورت که هرگاه در متن، کلمات مرتبط با مهارت‌های اجتماعی وجود داشت و یا جمله و پاراگرافی بود که در محتوای آن به مهارت‌های اجتماعی اشاره شده بود، مورد شمارش قرار می‌گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد که محتوای کتاب‌های عمومی دوره متوسطه به مهارت‌های اجتماعی فراوان و متنوعی پرداخته است. مهم‌ترین مهارت‌های اجتماعی که کتاب‌های فوق به آن‌ها پرداخته‌اند، عبارت است‌ از: مهارت‌های ارتباطی (24/24 درصد)، مهارت درک ارزش‌های اجتماعی (7/19درصد)، مهارت‌های خودگردانی (32/16درصد)، مهارت‌های مقابله‌ای‌ و اصلاح باورها و شناخت‌های غلط (31/12)، مهارت‌های جرأت‌ورزی (89/10درصد)، و بالاخره مهارت مسئولیت‌پذیری(6/9درصد). سه مهارتی که در کتاب‌های فوق به آن‌ها اصلاً اشاره نشده یا اشاره‌ها در حد بسیار مختصر بوده، عبارتند از: مهارت پر کردن اوقات فراغت (74/2 درصد)، مهارت آشنایی با قوانین اجتماعی (18/2درصد) و مهارت شغل‌یابی (89/1 درصد). ضمناً مهارت‌های مربوط به هر کتاب به تفکیک در متن مقاله آورده شده است.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار