بررسی نیازهای مطالعاتی نوسوادان شهری و روستایی نهضت سوادآموزی

هدف پژوهش حاضر بررسی نیازهای مطالعاتی نوسوادان شهری و روستایی استان اصفهان بود. بدین‌منظور نیازهای نوسوادان در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، بهداشتی، شخصی، هنری، دینی و شغلی بررسی شده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی بود و از تکنیک دلفی جهت جمع‌آوری اطلاعات استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه نوسوادان شهری و روستایی استان اصفهان در سال تحصیلی 83-1382 بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای تعداد 456 نفر از آنان به‌عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بررسی نیازهای مطالعاتی نوسوادان بود که با استفاده از تکنیک دلفی تدوین شد و شامل 120 سؤال بسته پاسخ بر اساس طیف پنج درجه‌ای لیکرت بود و ضریب پایایی آن در یک مطالعه‌ی مقدماتی 85/0 برآورد گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (t تک متغیره، t با دو گروه مستقل؛ تحلیل واریانس تک متغیری، توکی و آزمون t2 هتلینگ) استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که t مشاهده شده از مقدار بحرانی جدول در سطح خطای 01/0 (64/1) در خصوص نیازهای مطالعاتی نوسوادان در زمینه‌های اجتماعی، بهداشتی و دینی به ترتیب با مقدار آزمون 43/3، 9/16، 21/7، 68/16 با احتمال 99/0 بیش از سطح متوسط بوده است. اما t مشاهده شده از مقدار بحرانی جدول در سطح خطای 05/0 در خصوص نیازهای فرهنگی، اقتصادی، هنری و شغلی کوچک‌تر‌ است. بررسی نظرات نوسوادان بر اساس عوامل دموگرافیگ در چند مورد تفاوت معناداری را نشان داد. بین نظرات نوسوادان مرد و زن در خصوص انواع نیازها تفاوت معناداری وجود دارد. نوسوادان مرد مطالب دینی را با میانگین 66/3 و مطالب اجتماعی و بهداشتی را به ترتیب با میانگین 27/3 و 11/3 و نوسوادان زن نیازهای بهداشتی و دینی را با میانگین‌های 53/3 و 49/3 مورد تأکید قرار داده‌اند. مقایسه میانگین نمره نیازها براساس گروه‌های سنی در خصوص نیازهای بهداشتی و هنری در سطح 05/0p و در خصوص نیازهای شخصی و دینی در سطح01/0p معنادار بوده است. بررسی نیازهای نوسوادان مجرد و متأهل در خصوص نیاز دینی در سطح 05/0p معنادار‌ است. همچنین نمره نیاز نوسوادان بر اساس دوره‌های تحصیلی در خصوص نیاز شخصی در سطح 05/0p و در خصوص نیاز هنری و بهداشتی در سطح 01/0p معنادار بوده است. مقایسه میانگین نمره انواع نیازها نشان داد که بیش‌ترین نیاز مطالعاتی در زمینه‌های دینی و بهداشتی به ترتیب با میانگین‌های 53/3 و 45/3 است و کم‌ترین نیاز مربوط به موضوعات فرهنگی و هنری با میانگین‌های 53/2 و 47/2 است.