شناسایی عوامل مؤثر بر اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد یار دانشگاه کلیبر

2 دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند، مرند- ایران.

چکیده

پژوهش حاضر، به شناسایی عوامل مؤثر بر اهمال‌کاری تحصیلی دانشجویان به‌عنوان یکی از مشکلات امروزی دانشگاه از منظر اساتید و صاحبنظران می‌پردازد. روش مورداستفاده در این پژوهش از نوع آمیخته-اکتشافی است. در این پژوهش، جامعه آماری شامل دو بخش است: برای سوال اول پژوهشی، جامعه شامل اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه و دانشجویان دکتری است که از میان آنها به روش نمونه‌گیری اشباء نظری، تعداد 8 نفر از اساتید و 6 نفر از دانشجویان دکتری مورد مصاحبه قرار گرفتند. همچنین برای سوال دوم پژوهشی نیز، جامعه شامل کلیه دانشجویان دانشگاه ارومیه (10428 نفر) که از این میان، تعداد 370 نفر بر اساس فرمول کوکران و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌های پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه دوبخشی انجام شد. بخش اول، شامل پرسشنامه اهمال‌کاری تحصیلی سولومون و راتبلوم (1998) و بخش دوم، شامل مقیاس محقق ساخته بررسی میزان عوامل زمینه‌ای مؤثر در اهمال‌کاری تحصیلی در میان دانشجویان است. اعتبار پرسشنامه، از نوع اعتبار آماری، صوری و محتوایی و پایایی آن نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با 82/0 و 78/0 به‌دست‌آمده است. نتایج تحقیق نشان داد که عوامل مؤثر بر اهمال‌کاری تحصیلی در دو بخش فردی و اجتماعی قابل‌بررسی هستند. در بخش فردی شامل ترس از شکست و آینده نامطمئن، احساس خودکم‌بینی، بی‌علاقگی به رشته تحصیلی، بی‌حالی و بی‌رمقی و نداشتن تحرک و فقدان مهارت و دانش موردنیاز برای تحصیل، پایین بودن آستانه تحمل در برابر مشکلات، فقدان قاطعیت در انجام امور و توقع بیش‌ازحد از خود می‌باشد و در بخش عوامل اجتماعی مؤثر بر اهمال‌کاری تحصیلی نیز شامل نارضایتی از وضع موجود در دانشگاه، سختی رشته تحصیلی، نگرش منفی درباره سیستم نظارتی و ساختار جامعه، عوامل سرگرم‌کننده، توقع بیش‌ازحد از دیگران برای انجام امور و هم‌نشینی‌های غیرضروری با دیگران می‌باشد. دانشگاه ها بایستی در سیاستگزاری ها و اجرای تصمیمات خود نیازهای دانشجویان را مدنظر داشته باشند و نارضایتی از وضع موجود در دانشگاه را به حداقل برسانند و بهتر است اساتید دانشگاه ها و مشاوره های رشته های مختلف در راستای کمک به دانشجویان عمل نمایند تا مشکلات و سختی های رشته تحصیلی را مرتفع نمایند و شوق به تحصیل را در دانشجویان بالا ببرند.

کلیدواژه‌ها