شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های سواد مالی در دورۀ پیش‌دبستانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 آموزش پیش از دبستان، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی. دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه آموزش و پرورش، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه ‌طباطبایی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه آموزش و پرورش، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های سواد مالی در دورۀ پیش‌دبستانی انجام شد. این پژوهش، پژوهشی توصیفی‌تحلیلی از نوع کاربردی و شیوۀ جمع‌آوری اطلاعات در آن پیمایشی است. جامعۀ آماری شامل دست‌اندرکاران آموزش در‌ مر‌اکز پیش‌دبستانی و دبستان‌های منطقۀ 10 تهران و نمونۀ این مطالعه نمونه‌ای هدفمند شامل 48 مدیر، معلم یا مربی است که مدارک تحصیلی مرتبط با حوزۀ پیش ‌از دبستان و دبستان داشتند و با حوزۀ سواد مالی آشنا بودند. برای شناسایی مؤلفه‌های سواد مالی ابتدا منابع معتبر و پژوهش‌های مرتبط مطالعه و‌ تحلیل شد و براساس آن، پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخته، سازگار با روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی[1] طراحی و پس از تأیید روایی محتوایی و اعتبار منطقی به کار گرفته شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها نرم‌افزار Expert Choice انتخاب شد. یافته‌های این مطالعه مؤید آن است که سواد مالی در دورۀ پیش‌دبستانی چهار مؤلفۀ اصلی درآمد و حرفه‌ها، مدیریت پول، مدیریت اعتبار و بدهی، مدیریت ریسک و نیز 15 زیرمؤلفه دارد. بررسی اولویت‌ آموزش این مؤلفه‌ها حاوی این توصیه است که ابتدا مؤلفۀ اصلی درآمد و حرفه‌ها، سپس مدیریت پول و مدیریت اعتبار و بدهی و درنهایت مؤلفۀ مدیریت ریسک به همراه زیرمؤلفه‌‌های آن به کودکان دورۀ پیش از دبستان آموزش داده شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Fraczek, B., Klimontowicz, M. Financial literacy and its influence on young customers’ decision factors. Journal of Innovation Management, 2015; 3(1): 62-84.
  2. Mandell, L. Financial literacy of high school students. In Handbook of consumer finance research (pp. 163-183). Springer, New York, NY. 2008.
  3. Huston, S. J. Measuring financial literacy. Journal of Consumer Affairs, 2010; 44(2): 296-316.
  4. Remund, D. L. Financial literacy explicated: The case for a clearer definition in an increasingly complex economy. Journal of consumer affairs, 2010; 44(2): 276-295.
  5. دانای‌طوسی مریم، کیامنش علی‌رضا. رویکردهای نظری زیربنای تعریف سواد: شواهدی از برنامۀ درسی کشورهای آمریکا، کانادا، انگلستان، سنگاپور، سنگال، اندونزی و ایران. فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی. 1388؛ 8(3): 75-100.
  6. Cude, B. J. Financial literacy 501. Journal of Consumer Affairs, 2010; 44(2): 271-275.‏
  7. تفتیان اکرم، هوشیارزاده محمد. ضرورت آموزش مالی و سواد مالی و اقتصادی در سیستم آموزشی: نتایج تجربی در سیستم آموزشی جمهوری چک. سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، حسابداری و اقتصاد دانش‌بنیان با تأکید بر اقتصاد مقاومتی، 1396.
  8. Kennedy. D., Financial education & the curriculum, headteacher of John Warner School of Economics. 2010.
  9. Nunan, Anne. Resourcing Financial Literacy, Financial Basics Foundation, and .2011. http://www.financialbasics.org.au.
  10. Sherraden, M. S. Financial capability: What is it, and how can it be created? (CSD Working Paper 10-17). St. Louis, MO: Washington University, Center for Social Development. 2010. Retrieved from http://csd.wustl.edu/Publications/Documents/WP10-17.pdf.
  11. نادری، ابوالقاسم. اقتصاد شناختی: رویکردی نوین برای تحول آموزش اقتصاد در ایران. پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 1397، 2(28): 73-86.
  12. Birbili, M., & Kontopoulou, M. Financial education for preschoolers: Preparing young children for the 21st century. Childhood Education, 2015; 91(1): 46-53.
  13. احمدی غلام‌علی، امام‌جمعه سیدمحمدرضا، علی‌زاده کتنلویی لیلا. بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های سواد مالی و اقتصادی در محتوای کتاب‌های درسی دورۀ ابتدایی، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، زمستان 1394، سال دوازدهم، دورۀ دوم، شمارۀ 20 (47): 192-179.
  14. Council for Economic Education. Economic Glossary. Retrieved June 6, 2013, from www.econedlink.org.
  15. علی‌زاده‌کتنلوئی لیلا، احمدی غلام‌علی، امام‌جمعه سیدمحمدرضا. تحلیل محتوای کتاب‌های درسی ریاضی و تعلیمات اجتماعی دورۀ ابتدایی براساس مؤلفه‌های سواد مالی و اقتصادی. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد برنامه‌ریزی درسی، دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهیدرجایی، 1392.
  16. قدیری‌مقدم، رضا. سواد مالی دانش‌آموزان سال چهارم دبستان. تبریز: شفق، 1389.
  17. آداک موسی، یوسف‌زاده چوسری محمدرضا. تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی دورۀ ابتدایی برمبنای تربیت اقتصادی. پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 1398؛ 2(30): 115-128.
  18. ممشلی، محمد. نیازسنجی برنامۀ درسی سواد مالی در آموزش‌وپرورش دورۀ ابتدایی به‌قصد طراحی برنامۀ درسی. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه علامه ‌طباطبایی، 1392.
  19. علی‌زمانی، روح‌الله. امکان‌سنجی کاربرد مؤلفه‌های سواد مالی در کتب‌ درسی دورۀ دوم ابتدایی. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه علامه ‌طباطبایی، 1397.
  20. Neuburg, L. Personal financial literacy of students in the Colfax School District.‏ 2007.
  21. Arrington Tschache, Candice. Importance of Financial Literacy and Financial Literacy Content in Curriculum, A thesis of Masters of Education in Education, Montana State University. 2009.
  22. Grody, A. D., Grody, D., Kromann, E., & Sutliff, J. A financial literacy and financial services program for elementary school grades-results of a pilot study. 2008.
  23. Sherraden, M. S., Johnson, L., Guo, B., & Elliott, W. Financial capability in children: Effects of participation in a school-based financial education and savings program. Journal of Family and Economic Issues, 2011; 32(3): 385-399.‏
  24. Arthur, C. Financial Literacy in Ontario: Neoliberalism, Pierre Bourdieu and the Citizen. Journal for Critical Education Policy Studies (JCEPS), 2011; 9(1).‏
  25. Jang, K., Hahn, J., & Park, H. J. Comparison of financial literacy between Korean and US high school students. International Review of Economics Education, 2014; 16: 22-38.‏
  26. Jayaraman, J. D., Jambunathan, S., & Adesanya, R. Financial literacy and classroom practices among early childhood and elementary teachers in India and the US. Education 3-13, 2018. 1-14.
  27. Roos, V., Chiroro, P., Van Coppenhagen, C., Smith, I., Van Heerden, E., Abdoola, R. E., ... & Beukes, C. Money adventures: Introducing economic concepts to preschool children in the South African context. Journal of Economic Psychology, 2005; 26(2): 243-254.‏
  28. Saaty, T. L., Peniwati, K., & Shang, J. S. The analytic hierarchy process and human resource allocation: Half the story. Mathematical and Computer Modelling, 2007; 46(7-8): 1041-1053.‏
  29. نیک‌مردان، علی. معرفی نرم‌افزار Expert Choice 11. چاپ اول، بی‌جا: جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، 1386.
  30. Ozkale A, Aprea C. Designing mathematical tasks to enhance financial literacy among children in Grades 1–8. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology. 2023 Mar 16; 54(3): 433-50.
  31. Clarke, M.C., Heaton, M. B., Israelsen, G. L., & Eggett, D. L. The acquisition of family financial roles and responsibilities. Family and Consumer Sciences Research Journal, 2005; 33: 321-340.
  32. Kurniasari I, Sumiati S, Ratnawati K. Does Parent Behavior Influence Children's Financial Behavior?. Journal of International Conference Proceedings 2023 Jun 24 (Vol. 6, No. 1, pp. 376-384).
  33. Fajriyah L, Farantika D, Wulandari YA. Growing financial literacy in early childhood in the era of digital society. International Conference of Early Childhood Education in Multiperspectives 2023 Jul 31 (pp. 340-345).
  34. Murugiah L, Ismail R, Taib HM, Applanaidu SD, Long MN. Children's understanding of financial literacy and parents' choice of financial knowledge learning methods in Malaysia. MethodsX. 2023 Dec 1;11:102383.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار