بررسی تاثیر شادکامی بر اساس سیره پیامبر(ص) و ائمه‌(ع) بر درگیری تحصیلی و مشکلات بین فردی دانش‌آموزان پسر متوسطه شهر نجف آباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665 تهران، ایران.

2 آموزگار و کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور.

چکیده

مقدمه:  سیره تربیتی پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) سرشار از تعالیم غنی در بحث تاکید بر داشتن روابط نیکو در بعد درون فردی و بین فردی و همچنین تاکید بر فراگیری علم و دانش و تحصیل آن است. برای مثال در قرآن کریم توجه به مفاهیم سوره حجرات که بیشتر مبین مسائل اجتماعی و اصول روابط بین فردی سالم در جامعه اسلامی است، حائز اهمیت فراوانی می باشد. در واقع قوانین اجتماعی که در این سوره بیان شده می تواند منشوری برای رفع معضلات و مشکلات بین فردی باشد. یا در زمینه تحصیل و علم و دانش در قرآن کتاب آسمانی مسلمانان بر علم و علم آموزی تاکیدات فراوانی شده است و اولین آیاتی که به پیامبر اسلام نازل شد، در خصوص علم و دانش و کرامت انسانی بوده است.
روش:  این تحقیق از نوع تحقیقات شبه آزمایشی با گروه کنترل و آزمایش به همراه پیش‌آزمون و پس‌آزمون به منظور بررسی تغییرات حاصله پیش و پس از اعمال متغیر آزمایشی در گروه آزمایش و مقایسه آن با گروه کنترل می باشد. جامعه این تحقیق شامل دانش‌آموزان پسر متوسطه دوم شهرستان نجف آباد در سال تحصیلی 1402-1401 است. برای انتخاب نمونه با توجه به حجم و پراکندگی جامعه از خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد و از میان مدارس پسرانه متوسطه دوم به تصادف دو مدرسه، و از هر مدرسه به تصادف دو کلاس به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شد. پس از آن به تصادف کلاس‌های یک مدرسه به عنوان گروه آزمایش و دیگر مدرسه به عنوان گروه کنترل مورد انتخاب قرار گرفت. برای اندازه‌گیری درگیری تحصیلی از پرسشنامه زرنگ (1391)؛ و برای اندازه‌گیری مشکلات بین‌فردی از پرسشنامه بارخام (1996) استفاده گردید. روایی این دو پرسشنامه توسط متخصصان موضوعی بررسی و تایید شد و پایایی آن نیز به وسیله آلفای کرانباخ مورد تایید قرار گرفت. برای تحلیل داده‌ها نیز از  تحلیل کوواریانس استفاده شد.
نتایج: بررسی پیش فرض های تحلیل کوواریانس در دو سئوال تحقیق که به بررسی شادکامی در سیره پیامبر و  ایمه اطهار بر روی مشکلات بین فردی و درگیری تحصیلی می پرداخت بیانگر این بودند که در هر دو سئوال پیش فرض های همگنی شیب رگرسیونی و همگنی واریانس رعایت شده است. بنابراین از تحلیل کوواریانس برای تحلیل نتایج استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس دو سئوال اشاره شده بیانگر این بود که شادکامی بر اساس سیره پیامبر و ائمه اطهار دارای تاثیراتی بر روی درگیری تحصیلی و کاهش مشکلات بین فردی دانش آموزان است. به عبارت دیگر، رعایت سازوکارهای شادکامی بر اساس سیره پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) بر روی همه مولفه‌های درگیری تحصیلی (شناختی، انگیزشی و رفتار)، تاثیرگذار و موجب بهبود درگیری تحصیلی دانش‌آموزان شد. 
همچنین رعایت  سازوکارهای شادکامی بر اساس سیره پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع)، بر روی همه مولفه‌های مشکلات بین‌فردی دانش‌آموزان (مولفه صراحت و مردم آمیزی، گشودگی، در نظر گرفتن دیگران، پرخاشگری، حمایت‌گری و مشارکت و وابستگی)، تاثیرگذار بود و منجر به کاهش مشکلات بین فردی دانش‌آموزان شد.
بحث و نتیجه گیری: بنابراین پیشنهاد کلی تحقیق حاضر این است که از سیره پیامبر اسلام و ایمه اطهار جهت افزایش درگیری تحصیلی و کاهش مشکلات بین فردی در بین دانش آموزان دوره متوسطه استفاده شود. از جمله محدودیت های پژوهش حاضر این است که اجرای این تحقیق در بین دانش آموزان متوسطه دوم در حد یک کلاس، دارای قابلیت تعمیم اندکی به جامعه بزرگتر می باشد، بنابراین پیشنهاد می شود این تحقیق در بین دانش آموزان مقاطع و شهرهای مختلف نیز اجرا شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Ahmadian, M; Maleki, H; Eskandari, H; Musapour, N; Sadeghi, A. (2022). Identifying and explaining the interpersonal and social communication problems of second year elementary school students in Tehran from the teachers' point of view. Educational Research Quarterly, 38 (1), 9-26. (Text in Persian).
  2. Allen, K., Kern, M. L., Vella-Brodrick, D., Hattie, J., & Waters, L. (2018). What schools need to know about fostering school belonging: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 30, 1-34.
  3. Archambault, I., Janosz, M., Olivier, E., & Dupéré, V. (2022). Student engagement and school dropout: Theories, evidence, and future directions. In Handbook of research on student engagement (pp. 331-355). Cham: Springer International Publishing.
  4. Azhdari, F; Yousefi, F. (1401). The mediating role of self-efficacy in the relationship between mindfulness and academic engagement. Journal of Teaching and Learning Studies, 13(2), 73-100. (Text in Persian).
  5. Barkham, M., Hardy, G. E., & Startup, M. (1996). The IIP-32: A short version of the inventory of interpersonal problems. British Journal of Clinical Psychology, 35(1), 21-35. https://doi.org/10.1111/j.2044-8260.1996.tb01159.x
  6. Bayat, M; Molashahi, M. (1401). Investigating the process of dropping out and staying out of education in education (years 1393-1401), Research Center of the Islamic Council. (Text in Persian).
  7. Bedel, A. (2015). Analysis of the Peer Mediation Process’ Effect on Interpersonal Problems of University Students. The Anthropologist, 22(2), 257–264. https://doi.org/10.1080/09720073.2015.11891876
  8. Beigi, A; Makund H, Shahrokh; S, Seyyed Ali; Government, Al. (2018). Examining the causal relationships of interpersonal, emotional-behavioral problems and happiness in elementary school students. Roish Journal of Psychology, 8(6), 157-164. (Text in Persian).
  9. Chen, W. (2012). How education enhances happiness: Comparison of mediating factors in four East Asian Countries. Social Indicators Research, 106,117–131.
  10. Cohen, A. K., Fitzgerald, J. C., Ridley-Kerr, A., Maker Castro, E., & Ballard, P. J. (2021). Investigating the Impact of Generation Citizen’s Action Civics Education Program on Student Academic Engagement. The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 94(4), 168–180. https://doi.org/10.1080/00098655.2021.1927942
  11. Eriksen, E. V., & Bru, E. (2022). Investigating the Links of Social-Emotional Competencies: Emotional Well-being and Academic Engagement among Adolescents. Scandinavian Journal of Educational Research, 1–15. https://doi.org/10.1080/00313831.2021.2021441
  12. Fatah, N; Azadfalah, P; Rasulzadeh, K; Rasulzadeh Tabatabayi, K; Rahimi, C (2012) Validity and Validity of Interpersonal Problems Questionnaire (IIP-32). Journal of clinical psychology. Year 5, Number 3(19), pp. 69-80. (Text in Persian).
  13. Fazli, A. (2017). Practical principles of teaching life skills. Tehran: Arjamand Publication. (Text in Persian).
  14. Finn, J. D. (1998). Parental engagement that makes a difference. Educational Leadership, 55(8), 20-24.
  15. Forgas, J. P. (2010). When sad is better than happy: Mood effects on the effectiveness of persuasive messages. Journal of Experimental Social Psychology, 43, 513–528.
  16. Fredricks, JA., Blumenfeld, PC., & Paris, AH. (2004). School engagement: Potential of the concept, state of the evidence. Review of educational research. 74(1), 59-109.
  17. Gubbels, J., van der Put, C. E., & Assink, M. (2019). Risk factors for school absenteeism and dropout: A meta-analytic review. Journal of youth and adolescence, 48, 1637-1667.
  18. Hidayatullah Derikondi et al. (2005). Investigating psychological and social factors and an economy that affects happiness Students in terms of managers and teachers Cultivation Daneshwar Behavat magazine
  19. Holder, M. D., & Coleman, B. (2009). The contribution of social relationships to children’s happiness. Journal of Happiness Studies, 10(3), 329–349.
  20. Holder, M. D., & Klassen, A. (2010). Temperament and happiness in children. Journal of Happiness Studies, 11, 419–439.
  21. Holtforth, M. G., Bents, H., Mauler, B., & Grawe, K. (2006). Interpersonal distress as a mediator between avoidance goals and goal satisfaction in psychotherapy inpatients. Clinical Psychology and Psychotherapy, 13(3), 172–182.
  22. Horowitz, L. (1979). On the cognitive structure of interpersonal problems treated in psychotherapy. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 47(1), 5–15.
  23. Inglés, C. J., Hidalgo, M. D., & Méndez, F. X. (2005). Interpersonal difficulties in adolescence: A new self-report measure. European Journal of Psychological Assessment, 21 (3), 11-22.

 

  1. Jiang, Y., Tian, L., & Xue, L. (2020). Self-regulated learning and mental health of middle school students:  the role of academic control and interpersonal relationships. Stud Psychol Behav, 18(6), 798–804. doi: 10.3969/j.issn.1672-0628.2020.06.016
  2. Kerami, M; Shariati, S. (2012). Examining the principles of interpersonal relationships based on the moral-social teachings of Surah Hajrat and modeling the content of these teachings. Educational Psychology Quarterly, 9(29), 135-173. (Text in Persian).
  3. Khosravi, F. (2018). The effectiveness of teaching positive thinking skills with emphasis on religious teachings on the motivation of progress and self-efficacy. Sociology of Education, 5(1), 89-101. (Text in Persian).
  4. Lan, X. (2023). Does peer acceptance promote active academic engagement in early adolescence? A robust investigation based on three independent studies. Personality and Individual Differences, 203, 112012. https://doi.org/10.1016/j.paid.2022.112012
  5. Leary, T. (1957). Interpersonal diagnosis of personality: A functional theory and methodology for personality evaluation. New York: Ronald Press.
  6. Linnenbrink, E. A., & Pintrich, P. R. (2003). The role of Self-Efficacy Beliefs in Student Engagement and Learning in the Classroom. Reading & Writing Quarterly, 19(2), 119-137.
  7. Luqmani, M. (2001). A new look at laughter, jokes and happiness in the mirror of education, Tehran, Saadat perfume. (Text in Persian).
  8. Mahfouz, H; Qaini, S. (2012). Sahifa al-Reza. Translation of Ansari Qomi. Qom: Navid Zahor Publications. (Text in Persian).
  9. McEvoy, P. M., Burgess, M. M., & Nathan, P. (2014). The relationship between interpersonal problems, therapeutic alliance, and outcomes following group and individual cognitive behavior therapy. Journal of affective disorders, 157, 25-32.
  10. Melky G, Perry; Sardari, B. (2019). The effectiveness of positive psychology education with an emphasis on religious teachings on reducing high-risk behaviors of students with suicidal thoughts. Journal of Positive Psychology, 6(3), 51-68. (Text in Persian).
  11. Ng, H. T. H., Zhang, C. Q., Phipps, D., Zhang, R., & Hamilton, K. (2021). Effects of anxiety and sleep on academic engagement among university students. Australian Psychologist, 57(1), 57–64. https://doi.org/10.1080/00050067.2021.1965854
  12. Niaz Azari, Kiyomarth. (2013). Investigating the effect of cheerfulness on the academic progress of secondary school students in Sari city. Educational Planning Studies Quarterly, 2(3), 35-57. Text in Persian
  13. Paradis, A., & Boucher, S. (2010b). Child Maltreatment History and Interpersonal Problems in Adult Couple Relationships. Journal of Aggression, Maltreatment &Amp; Trauma, 19(2), 138–158. https://doi.org/10.1080/10926770903539433
  14. Pasandideh, A. (2012). Islamic model of happiness with a positive psychology approach. Qom: Dar Al Hadith Scientific and Cultural Institute. (Text in Persian).
  15. Pirani, M; Yarahmadi, Y; Ahmadian, H; Old age, Z. (2017). The structural model of academic engagement based on achievement goals and self-regulation with the mediation of academic motivation in second year female students of Ilam city. Educational Innovation Quarterly, 17(67), 149-172. (Text in Persian).
  16. Quinlan, E., Deane, F. P., & Crowe, T. (2020). Types and severity of interpersonal problems in Australian mental health carers. Counselling Psychology Quarterly, 34(2), 235–252. https://doi.org/10.1080/09515070.2020.1722611
  17. Rabbani, Z; Astrologer, S; Rahimianbogar, I; Mohammadifar, M. (2016). The relationship between classroom social context and academic engagement: the mediating role of self-system processes, academic motivation and emotions. Evolutionary Psychology: Iranian Psychologists, 14(53), 37-51. (Text in Persian).
  18. Reschly, A., & Christenson, S. L. (2006). School completion. In G. Bear, & K. Minke (Eds.), Children’s Needs-III: Development, Prevention, and Intervention. Washington DC7 National Association of School Psychologists.
  19. Rezaei Varmziar, M; Saadipour, I; Ebrahimi Qavam, S; Delaware, A; Asadzadeh, H. (2017). The structural model of the mediating role of internal transformational capital and psychological capital in the link between external transformational capital and students' academic engagement. Educational and School Studies Quarterly, 7(18), 9-37. (Text in Persian).
  20. Satayshi Azhari, M; Hashtami, Rasul; Dehghan, S. (2016). Structural equation modeling of determinants of interpersonal problems: the role of attachment styles and interpersonal cognitive deviations in students. Journal of Contemporary Psychology, 12(1), 18-3. (Text in Persian).

 

  1. Seyed Taher Seyedi Nazarloo, Syamand Ghaderi, Firooz Mahmoodi. (2020). Structural model of academic performance based on educational burnout analysis and academic engagement by mediating critical thinking in high school students in east Azerbaijan province. Journal of Training & Learning Researches. Vol.17, No. 2, Serial 32

  2. Simcharoen, S., Pinyopornpanish, M., Haoprom, P., Kuntawong, P., & Wongpakaran, N. (2018). Prevalence, associated factors and impact of loneliness and interpersonal problems on internet addiction: A study in Chiang Mai medical students. Asian Journal of Psychiatry, 31, 2–7. https://doi.org/10.1016/j.ajp.2017.12.017
  3. Sun, Y. (2023). The relationship between college students’ interpersonal relationship and mental health: Multiple mediating effect of safety awareness and college planning. Psychology Research and Behavior Management, 16, 261-270. https://doi.org/10.2147/prbm.s396301
  4. Tabarsi, A .B. a. (2012). Mishkah al-Anwar fi Gharar al-Akhbar, translated by Mohammadi, Abdullah and Houshmand, Mehdi. Qom: Dar al-Saghlain Publications. (Text in Persian).
  5. Tortosa Martínez, B. M., Pérez-Fuentes, M. D. C., & Jurado, M. D. M. M. (2022). Addressing leadership effectiveness for student academic engagement: a systematic review. School Leadership &Amp; Management, 42(4), 366–380. https://doi.org/10.1080/13632434.2022.2111412
  6. (2021). Global education monitoring report 2020: Inclusion and education: All means all. Publication No. 978-92-3-100388-2.
  7. Waziri Mehr, Ali; Salimi, Samaneh. (1400). Structural modeling of the effect of academic hope on academic engagement with the mediating role of academic achievement. Journal of Educational Psychology Studies, 18(44), 62-73. Text in Persian
  8. Wu, R., Wang, W., Li, W., Zhao, M., Dewaele, A., Zhang, W., Buysse, A., Guo, L., & Lu, C. (2021). Sexual orientation and sleep problem among Chinese college students: Mediating roles of interpersonal problems and depressive symptoms. Journal of Affective Disorders, 295, 569–577. https://doi.org/10.1016/j.jad.2021.08.075
  9. Zarang, R. (2011). The relationship between learning styles and academic engagement with the academic performance of Ferdowsi University of Mashhad students. Master's thesis in educational psychology, Ferdowsi University of Mashhad. (Text in Persian).
  10. Zirakpour Namivar, M; Najarpour Ostadi, S. (2022). Investigating the effectiveness of group-based life skills training on interpersonal problems and feelings of loneliness among female students of second secondary school in Tabriz. Journal of Education and Evaluation, 14(54), 199-224. (Text in Persian).

 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار