تحلیل ادراک دانشجویان از مفهوم یادگیری زائد و پیامدهای آن در رشته علوم ترییتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آموزش بزرگسالان، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه روش ها و برنامه های آموزشی و درسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استادیار گروه روش ها و برنامه های آموزشی و درسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل ادراک دانشجویان دانشگاه تهران، از مفهوم یادگیری زائد و پیامدهای آن در رشته علوم تربیتی است. در این راستا از رویکرد پژوهش کیفی و روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. میدان پژوهش دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران بود. نمونه پژوهش 29 نفر از دانشجویان رشته علوم تربیتی و گرایش­های مختلف آن (10 نفر کارشناسی – 19 نفر تحصیلات تکمیلی) بودند که به روش نمونه­گیری هدفمند از نوع ملاکی انتخاب شدند. پس از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 20 نفر، اشباع نظری داده­ها حاصل گردید و لیکن در جهت اعتباربخشی به یافته­ها، مصاحبه­ها تا 29 امین نفر ادامه یافت. تحلیل داده­ها با استفاده از راهبرد هفت مرحله­ای کلایزی و نرم­افرار MAXQDA 2020 صورت پذیرفت. به منظور اعتبار یافته­ها، روش بازبینی توسط اعضا، به کار گرفته شد. همچنین به‌منظور رعایت ویژگی‌های کیفی پژوهش، از سه ملاک قابل­قبول بودن، تأییدپذیری و قابلیت اطمینان، استفاده شد. با تحلیل داده­ها؛ در مجموع برای معنا و مفهوم یادگیری زائد و پیامدهای آن، 8 مضمون و 16 زیر مضمون استخراج گردید. مطابق نتایج، در مجموع، مفهوم یادگیری زائد، با کاربردی نبودن محتوا و آموخته­ها و پیامدهای آن نیز با پیامدهای شخصیتی، اتلاف زمان و هزینه و آسیب­های اجتماعی همراه است.

کلیدواژه‌ها


منابع
   1- Ilhan Ertuna Z, Gurel 1- E. The moderating role of higher education on entrepreneurship. Education+ training 2011; 53: 387-402.
2- بازرگان، عباس. "ارزیابی درون دانشگاهی و کاربرد آن در بهبود مستمر کیفیت آموزش عالی". فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 1374، سال سوم، 4(3): 70-49.
3- نوروز زاده، رضا و همکاران. "وضعیت سهم مشارکت دانشگاه‌ها در بازنگری برنامه­های درسی مصوب شورای عالی آموزش برنامه­ریزی". فصلنامه پژوهش در برنامه­ریزی آموزش عالی ، 1385، 12(4): 88- 71.
4- قادری، حیدر؛ شکاری، عباس. "ارزیابی کیفیت برنامه درسی گروه علوم تربیتی دانشگاه کاشان". پژوهش در برنامه ریزی درسی، 1393، 2(14): 162 – 147.
5- Flinders DJ. Noddings, Nel &Thornton, Stephen J. The Null Curriculum: Its Theoretical Basis and Practical Implications. Published by Blackwell Publishing on Behalf of the Ontario Institute for Studies in Education / University of Toronto 2012.
6- صادقی، عباس؛ انوری، صدور. "نقش دانشگاه و پژوهش دانشگاهی در فرآیند توسعه". مجموعه مقالات همایش آموزش عالی و توسعه پایدار(جلد اول)، 1383: 198-173.
7- حسینی لرگانی، سیده مریم؛ فتحی واجارگاه، کوروش؛ عارفی، محبوبه؛ زرافشانی، کیومرث. "طراحی الگوی سنجش برنامه درسی زائد در نظام آموزش عالی ایران". فصلنامه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 1393، 8(27): 174 – 149.
8- Mattox JR. Manager engagement: reducing scrap leaning. Training Industry Quarterly, fall 2010 / A Training Industry, Inc. ezine / www. trainingindustry.com / TIQ.
9- Khanna N. How to find the RoI of your Next Training Initiative? 2013; www.24x7learning. Com.
10- فتحی واجارگاه، کوروش. سخن سردبیر، دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 1389.
11- Pascale C. Competency Development Best Practice: Learn the Five Best Practice to Develop Empliyee Competencies. February 2012. www.vadoinc.net.
12- Eggleston M. Integrating E-Learning into your Training Portfolio, Training Industry Quarterly magazine 2013; Published originally on TrainingIndustry.com on November 22.
13- Mattox JR. Scrap learning and manager engagement. Chief Learning Officer 2011; 10(4): 48-50.
14- Mattox JR. Scrap learning—your programs are not as good as you think they are. Training Industry Conference & Exposition 2015; 7 May.
15- برشان، ادیبه؛ صفایی موحد، سعید، فرزاد، ولی اله؛ کیامنش، علیرضا؛ مقدم زاده، علی. "عوامل مؤثر بر شکل گیری یادگیری زائد در آموزش‌های ضمن خدمت (یک مطالعه کیفی)"، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 1397، 7(4)، 427 – 418.
16- King K. Moving the Needle: How Skill Soft Learning Impacts Performance of Individuals and Organizations. Skill Soft Ireland 2011; 1-15.
17- حسینی لرگانی، سیده مریم؛ فتحی واجارگاه، کوروش. "مفهوم سازی برنامه درسی زائد در نظام آموزش عالی ایران". پژوهش در برنامه ریزی درسی، 1397، 2(30): 27- 1.
18- Montesino MU. A descriptive study of some organizational behavior dimensions at work in the Dominican Republic: Implications for management development and training. Human Resource Development International 2002; 5 (4): 393-410.
19- Holton EF, Baldwin TT. Making transfer happen: An action Perspective on learning transfer systems. In EF Holton & TT Baldin (Eds.), Improving learning transfer in organizations San Francisco 2003; Jossey-Bass: 3-15.  
20- چکیده نتایج طرح آمارگیری نیروی کار، دفتر جمعیت، نیروی کار و سرشماری، پاییز 1399، ص 5.
21- Saks AM, Belcourt M. An investigation of training activities and transfer of training in organizations, Human Resource Management 2006; 45 (4): 629 -648
22- باوفا، داود؛ دهقانی، مرضیه؛ جوادی پور، محمد؛ محمد کاظمی، رضا. "واکاوی شایستگی‌های کارآفرینانه در برنامه درسی رشته علوم تربیتی: یک مطالعه سنتزپژوهی". دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 1398؛ 10(20): 206- 187.
23- بررسی وضعیت نرخ مشارکت اقتصادی و نرخ بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی کشور در سال‌های 1389 لغایت 1392. اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، معاونت بررسی­های اقتصادی، مرکز گردآوری و تحلیل آمار.
24- سیف نراقی، مریم؛ اولادیان، معصومه. "مقایسه نگرش کارآفرینی بر اساس ویژگی‌های فردی و متغیرهای شغلی و تحصیلی در خصوص عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی در برنامه درسی دوره کارشناسی علوم تربیتی". مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 1390؛ 3(2): 132 – 113.
25- بازرگان، عباس. مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران، انتشارات: دیدار، 1393.
26- فراستخواه، مقصود. روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تاکید بر نظریه برپایه (گراندد تئوری GTM). تهران، انتشارات: آگاه، چاپ نهم، 1399.
27- عابدی، حیدرعلی. "کاربرد روش تحقیق پدیده شناسی در علوم بالینی". فصلنامه راهبرد، 1388، سال نوزدهم، شماره 54، 224-207.
28- محسن پور، محدثه. "ارزیابی داده‌های کیفی"، فصلنامه علمی پژوهشی کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، 1390،  3 و 4(24): 55 – 50.
29- Kirkpatrick DL, Kirkpatrick JD. Transferring learning to behavior. San Francisco: Berrett-Koehler Publishers 2005.
30- حسینی لرگانی، سیده مریم؛ فتحی واجارگاه، کوروش؛ عارفی، محبوبه؛ زرافشانی، کیومرث. "مفهوم سازی یادگیری زائد و راهکارهای کاهش آن در نظام آموزش عالی ایران از دیدگاه صاحبنظران آموزش عالی". فصلنامه مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، 1394، 5(9): 33 – 9.
31- صفایی موحد، سعید؛ طرخان، رضاعلی. "چه چیزی باعث معایب برنامه درسی در آموزش فنی و حرفه­ای می­شود؟". کنفرانس آموزش فنی و حرفه ای در کره جنوبی، 1396.
32- ایروانی، زهره. "شناسائی برنامه درسی زاید از دیدگاه دبیران و دانش آموزان در دوره دوم متوسطه"، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی، تهران، دانشگاه تهران، 1395.
33- شریعت، رضا. "فرار مغزها". نشریه کار و جامعه، 1381؛ 43: 27-22.
34- Deci EL, Ryan RM. The initiation and regulation of intrinsically motivated learning and achievement. In A. K. Boggiano, & T. S. Pittman (Eds.), Achievement and motivation: A social developmental perspective. Toronto, ON: Cambridge University Press 1992; pp. 3-36.
35- ارسائیان، محمد. روانشناسی تربیتی، تهران، انتشارات: سخن، چاپ اول، 1386.
36- معمر حور، جمال؛ دهقانی، مرضیه؛ علی پور، عادل؛ شعبانی فرد، مجید. "فرا تحلیل عوامل مؤثر بر انگیزش تحصیلی دانشجویان درایران". نشریه علمی پژوهش­های آموزش و یادگیری، 1397؛ 15(2): 26-17.
37- اسپالدینگ، ال. انگیزش در کلاس درس، ترجمه حسن یعقوبی، ایرج خوش خلق، تهران، انتشارات: دانشگاه تربیت معلم تبریز، 1384.
38- محمدی، مهدی؛ نوروزی، سحر. "ارزیابی دانشجویان از تجانس محیط­های یاددهی یادگیری  -دوره های کارشناسی دانشگاه شیراز". نشریه علمی پژوهش­های آموزش و یادگیری، 1398؛ 16(1): 26-21.
39- شعبانی، حسن. مهارتهای آموزشی و پرورشی: روشها و فنون تدریس (جلد اول)، تهران: انتشارات: سمت، 1387.