هدف اساسی پژوهش حاضر بررسی و مقایسه رشد اجتماعی دانش‌آموزان شاهد و غیرشاهد مقطع راهنمایی تحصیلی در شهر تهران بوده است. جامعه آماری دانش‌آموزان دوره راهنمایی مناطق 20 گانه شهر تهران در سال تحصیلی 84-1383 بوده‌اند، که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای 104 نفر پسر و 96 نفر دختر به‌عنوان نمونه از میان آنان برگزیده شده‌اند. روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی بوده و به‌منظور آزمون فرضیه‌های تحقیق،پرسشنامه 27 سؤالی آزمون رشد اجتماعی الیس وایتزمن بر روی آزمودنی‌ها به اجرا در آمده است و نتایج حاصل با استفاده از نرم‌افزار SPSS در دوسطح آمار توصیفی و روش‌های آمار استنباطی تحلیل واریانس یک راهه، آزمون «t» مستقل و تعقیبی توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.یافته‌های حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که:1. بین رشد اجتماعی دانش‌آموزان شاهد دوره راهنمایی با دانش‌آموزان غیرشاهد دوره راهنمایی شهر تهران تفاوت معناداری وجود ندارد.2. بین رشد اجتماعی دانش‌آموزان شاهد و غیرشاهد دوره راهنمایی شهر تهران که مادران شاغل دارند با دانش‌آموزان شاهد و غیرشاهد دوره راهنمایی شهر تهران که مادران خانه دار دارند تفاوت معنادار وجود دارد. و این نتیجه تأیید گردید که دانش‌آموزان شاهد و غیرشاهد دوره راهنمایی که مادران شاغل دارند از رشد اجتماعی بیش‌تری نسبت به دانش‌آموزان دوره راهنمایی که مادران غیرشاغل دارند، برخوردارند.3. رشد اجتماعی دانش‌آموزان‌شاهد و غیرشاهد دوره راهنمایی شهر تهران رابطه مستقیم با سطح تحصیلات مادر داشته است. و تأیید گردید که دانش‌آموزان شاهد و غیرشاهد دوره راهنمایی که مادرانشان دارای سطح تحصیلات بالاتری هستند، از رشد اجتماعی بیش‌تری برخوردارند.
)