بررسی پیامدهای قصد نشده «برنامه درسی پنهان» ناشی از جوّ اجتماعی مدارس دوره متوسطه شهر اصفهان و ارائه راهکارهایی برای کاهش پیامدهای منفی آن

 یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی که در نظام آموزشی انجام می‌شود, «برنامه درسی پنهان» است. منابع تخصصی و یافته‌های تحقیقاتی حوزه برنامه درسی نشان می‌دهد که «محیط اجتماعی مدرسه» مهم‌ترین عامل شکل‌گیری برنامه درسی پنهان است, اما در کشور ما تاکنون تلاشی در این زمینه صورت نگرفته است. پژوهش حاضر با هدف «آشکار‌سازی تأثیر پیامد‌های قصد نشده ناشی از محیط اجتماعی مدرسه بر نگرش‌های دانش‌آموزان مدارس دوره متوسطه شهر اصفهان و ارائه راهکارهایی برای کاهش پیامد‌های منفی آن» در دو مرحله اجرا شد. در مرحله اول 400 آزمودنی به شیوه تصادفی از میان جامعه دانش‌آموزان دبیرستان‌های دولتی و غیرانتفاعی شهر اصفهان انتخاب شدند و با به‌کارگیری «روش توصیفی» و استفاده از پرسشنامه, محقق ساخته, جوّ اجتماعی مدارس شناسایی و مدارس به دو گروه «باز و بسته»تقسیم گردید. اعتبار پرسشنامه به روش آلفای کرانباخ 88./ بود و روایی محتوای آن به تأیید 8 نفر از متخصصان رسید. از شاخص‌های آمار توصیفی, آماره آزمون «تی» مستقل و تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. در مرحله دوم برای تبین پیامد‌های پنهان و پاسخ به سؤال‌های تحقیق از «روش کیفی» مصاحبه نیمه سازمان یافته (با 45 دانش‌آموز از مدارس باز و بسته ) و مشاهده استفاده شده. تحلیل داده‌ها و روایی و اعتبار ابزار در این مرحله متناسب با روش‌های کیفی انجام شد. برای اعتبار بخشی و نتایج و راهکارها از نظر جمعی از متخصصان و صاحبنظران تعلیم و تربیت در سطح کشور نیز استفاده گردید.نتایج پژوهش نشان داد که بین جوّ مدارس «باز و بسته» «دخترانه و پسرانه» تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین تأثیر پیامدهای پنهان بر دانش‌آموزان مدارس «با ز و بسته», «دخترانه و پسرانه» به‌طور قابل ملاحظه متفاوت است.