بازنمایی تربیت اسلامی در تحلیل محتوای صحیفه سجادیه(مطالعه کیفی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

در عصر و دوران حاضر، نه ‌تنها در جوامع اسلامی، بلکه در بسیاری از جوامع بشری زمینه برای احیای فکر اسلامی و نیز احیای خطوط و نظام تربیتی اسلام فراهم شده است. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بازنمایی تربیت اسلامی در تحلیل محتوای صحیفه سجادیه است.
روش: پژوهش در قالب پژوهش‌های کیفی در علوم انسانی است. لذا جهت بازنمایی تربیت اسلامی از صحیفه سجادیه از روش کیفی با «تحلیل متن» استفاده شده است. با توجه به ماهیت پژوهش جامعه‌های آماری شامل کل کتاب صحیفه سجادیه است که با استفاده از روش کل شماری مورد تحلیل قرار گرفت. برای جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها در این تحقیق، چک‌لیست مناسب، طراحی شد. جهت بررسی روایی، یافته‌های پژوهش را برای مشار‌کت‌کنندگان ارائه و متن نظریه توسط آنها مطالعه و نقطه نظرات آنها اعمال شده است. برای محاسبه پایایی نیز درصد توافق درون موضـوعی، محاسبه شد که ضریب توافق 0.82 برآورد گردید. در نهایت داده‌ها به روش اشتراوس کوربین و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شد.
نتایج: از شکل ادغام شده و نهایی مضامین پایه‌ی مستخرج از تحلیل‌ها در نهایت تعداد 54 مقوله فرعی در قالب 5 مولفه مدل پارادایمی(مولفه اصلی) مشخص گردید. بر این اساس 5 مولفه اصلی به ترتیب شامل؛ مولفه معنای تربیت 8 شاخص، عوامل موثر بر تربیت اسلامی 7 شاخص، عوامل زمینه‌ساز تربیت اسلامی 16 شاخص، ابعاد تربیت‌اسلامی 9 شاخص و عوامل بازدارنده تربیت اسلامی 14 شاخص حاصل شد.
بحث و نتیجه گیری: جهت بازنمایی تربیت اسلامی با بررسی و تحلیل بیانات امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه، سعی در کشف و گزینش مقوله‌های محتوایی و ویژگی‌های عناصر یک الگو جهت بازنمایی تربیت اسلامی شد تا این طریق الگوی مناسبی برای تربیت اسلامی تدوین گردد.

کلیدواژه‌ها