بررسی ادراک معلمان و دانش ‏آموزان از ارزشیابی برنامه‏ درسی زبان‏ آموزی دوره ابتدایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش ‏آموخته رشته برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، بررسی ادراک معلمان و دانش ‏آموزان از ارزشیابی برنامه‏ درسی زبان‏ آموزی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1398-1397 در دبستان‌های ابتدایی شهرکرد بود. پژوهش حاضر، ازنظر نوع تحقیق، ترکیبی بهم تنیده است. پایایی پرسشنامه محقق‏ساخته با استفاده از نرم‌افزار PLS و روش پایایی مرکب 89/0 و مقدار روایی همگرا 78/0 برآورد گردید. جامعه آماری بخش کمی، مشتمل بر 13682 نفر دانش‌آموز دختر و پسر دوره ابتدایی و در بخش کیفی با روش پدیدارشناسی شامل 30 نفر از معلمان زن و مرد شهرکرد بود. برای گردآوری داده‌ها از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. نتایج بخش کمی نشان داد دانش‏آموزان، ارزشیابی درس ریاضی و علوم تجربی را مهم‌تر از برنامه درسی زبان‌آموزی می‌دانند. در بخش کیفی نیز ازنظر معلمان، گنجاندن فعالیت‌های خودارزیابی، تقویت شخصیت علمی و پژوهشی دانش‏آموزان و افزایش اعتمادبه‌نفس و خودباوری از محاسن ارزشیابی برنامه درسی زبان‌آموزی بود. احساس ناراحتی دانش‏آموزان به دلیل تأثیرات خطاهای احتمالی در شیوه‌های ارزشیابی معلمان و تمرکز بیش‌ازحد بر آزمون‌های کتبی را به‌عنوان معایب ارزشیابی برنامه درسی زبان‌آموزی مطرح نمودند.

کلیدواژه‌ها


1- صالحی، کیوان؛ بازرگان، عباس؛ صادقی، ناهید و شکوهی یکتا، محسن (1394) بازنمایی ادراکات و تجارب زیسته معلمان از آسیب‌های احتمالی ناشی از اجرای طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی. فصلنامه مطالعات اندازه‏گیری و ارزشیابی آموزشی. 5(9)59-99
2- Lee, G. (2010). Holistic Assessment (HA) in Primary Schools. Report of the Primary Education Review and Implementation Committee (PERI), CPDD MOE.
3- آزمون، جواد؛ مظفری، امیراحمد؛ هادوی، فریده (1390). مقایسه‌ی ادراکات دانش‏آموزان دوره‌های مختلف تحصیلی ایران از تربیت‌بدنی و ورزش مدرسه‌ای. فصلنامه المپیک، شماره 2(127-109).
4- نادری، عزت اله؛ سیف نراقی، مریم.(1389). نارسایی‌های ویژه در یادگیری. تهران: انتشارات مکیال
5- Trang Dao, T. (2019). Child Language Acquisition and Bilingualism: Some of the best practices. published Dissertation Laurea University of Applied Sciences Degree Programme in Social Services
6- رضائیان، محسن. (۱۳۹3). آسیب‌شناسی برنامه درسی فارسی به‌عنوان الگوی تغییر در برنامه درسی دوره متوسطه، همایش ملی تغییر برنامه درسی دوره‌های تحصیلی آموزش‌وپرورش، بیرجند: دانشگاه بیرجند.
7- یمینی، محمد؛ کدیور، پروین؛ فرزاد، ولی‌الله و مرادی، علی‌رضا (1390). رابطه بین ادراک از محیط یادگیری ساختن گرای اجتماعی، سبک‌های تفکر با رویکرد عمیق به یادگیری و بازده‌ها یا پیامدهای یادگیری، فصلنامه روانشناسی دانشگاه تبریز،3(12)115-146.
8- Suominen, V. (2019). An activity pack to support the second language acquisition of English for a bilingual preschool group in the Y.E.S. daycare centre. published Dissertation Laurea University
9- Fraser, B. J. (2013). Classroom environment instruments: Development, validity and applications. Journal of LearningEnvironments Research, 1, 7- 33.
10- Fisher, D. L. Waldrip, B. G. & den Brok, P. (2008). Students' perceptions of primary teachers interpersonal behavior and of cultural dimensions in the classroom environment. International Journal of Educational Research, 43, 25-38.
11- Sevinç, m. & Önkol, f. (2009). Language processing skills of 5-6 years old Turkish children attending monolingual and bilingual preschool education. Procedia Social and Behavioral Sciences 1.
12- Bunăiaşu, C. M. (2014). Strategic directions regarding trainers’ instruction in the field of European curriculum’s planning and implementation. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 1121 – 1126.
13- Cristina Pop, M-C (2015).Course Material Design Using the New Technologies in Language for Specific Purposes Teaching and Learning. Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 182, pp. 325 – 330.edition. Library of congress cataloging in publication data, 79. & Gunn Ltd.USA: McNaughton &Gunn
14- عربی، احمد (1395). تبیین الگوی مطلوب برنامه درسی زبان‌آموزی دوره ابتدایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
15- Patrick, H. Ryan, A. & Kaplan, A. (2007). Early adolescents' perceptions of classroom environment, motivation, and beliefs. Journal of Educational Psychology, 99, 83-98.
16- Nxumalo, Z. F. (2017). The role of continuous assessment in primary school. Thesis of Master of education (Doctoral dissertation). University of Zululand, Faculty of Education, Department of Foundations of Education.
17- Forster, N. (2017). Learning progress assessment and goal setting: Effects on reading achievement, reading motivation and reading self-concept. Learning and Instruction, Vol. 7 No. 5, PP, 81–100.
18- Aldridge, J. M. Fraser, B. J. & Huang, T.C.I. (2010). Investigating classroom environments in Taiwan and Australia with multiple research methods. Journal of Educational Research, 93, 48-62.
19- Den Brok, P. Fisher, D. L. Rickards, T. & Bull, E. (2012). Californian science students' perceptions of their classroom learning environments. Educational Research and Evaluation, 12, 3-25.
20- Turner, J. E. Husman, J. & Schallert, D. L. (2002). The importance of students’ goals in their emotional experience of academic failure: Investigating the precursors and consequences of shame. Educational Psychologists, 37(2), 79-89.
21- سلطانی، اصغر و عربی، احمد (1397). تبیین شیوه‏‏ها و فنون یاددهی و یادگیری مطلوب در برنامه‏ درسی زبان‌آموزی دوره ابتدایی مناطق دوزبانه از دیدگاه معلمان. تدریس پژوهی، 1(6) 89-78.
22- انتهایی آرائی، علی؛ حسنی، محمد؛ شکاری، عباس (1393). بازخوردهای معلمان مجری الگوی ارزشیابی توصیفی (کیفی) فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی،16(11)119-131.
23- مجلل چوبقلو، محمدعلی و تمجید تاش، الهام. (1391). تحلیل محتوای کتاب فارسی (بخوانیم وبنویسیم) پایه اول مقطع ابتدایی از بعد زبان‌آموزی در مناطق دوزبانه، همایش زبان مادری، مجال‌ها و چالش‌ها، گرگان: دانشگاه آزاداسلامی واحد گرگان.
24- آذر شب، معصومه؛ میرمرادی، عیسی (۱۳۹۴). بررسی راه‌های تقویت و گسترش تفکر خلاق در کودکان دبستانی با محوریت زبان‌آموزی، اولین همایش علمی پژوهشی روانشناسی، علوم تربیتی و آسیب‌شناسی جامعه، به‌صورت الکترونیکی، انجمن پایش.
25- موسوی زاده، فاطمه و احمدی مبارکه، زهرا. (1394). بررسی تأثیر بازی آموزشی بر زبان‌آموزی کودکان پیش‌دبستانی، کنفرانس بین‌المللی پژوهش در علوم رفتاری و اجتماعی، ترکیه – استانبول.
26- Iserhienrhien, I. (2019). Picture cards and picture handbook for learning English as a second language in day-care. published Dissertation Laurea University of Applied Sciences
 27- حسنی، رفیق (1393). تجربه‌های معلمان مدارس ابتدایی از اجرای طرح ارزشیابی توصیفی. فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی،4(7) 60-33
28- خوش‌خلق، ایرج و شریفی، حسن پاشا (1389). ارزشیابی اجرای آموزشی طرح توصیفی. فصلنامه تعلیم و تربیت. 16(5).159-173
29- شکاری، عباس، سبحانی‌نژاد، مهدی، بهروی، فری‌ناز. (1392). مقایسه دو شیوه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی توصیفی و سنتی از دید معلمان و مدیران مدارس دوره ابتدایی شهر شوش. پژوهش‌های آموزش و یادگیری. 10 (1) 91-108.
30- نامور، یوسف؛ راستگو، اعظم؛ ابوالقاسمی، عباس و درخشنده، سعید (1389). بررسی و مقایسه اثربخشی اجرای ارزشیابی کیفی توصیفی و ارزشیابی سنتی بر مهارت‌های اجتماعی دانش آموزان ابتدایی، فصلنامه علوم تربیتی،3(12):143- 152
31- یوسف‌وند، مهدی؛ قدم‌پور، عزت‌اله؛ ملکی، سبحان؛ پادروند، پیمان؛ رجبی، هومن. (1398). اثربخشی بازخوردهای اصلاحی کتبی و کلامی معلمان طی ارزشیابی‌های تکوینی بر میزان هیجانات تحصیلی دانش‌آموزان پسر. پژوهش‌های آموزش و یادگیری. 16 (1). 37-49.
32- موسوی، فرانک و شریفی، حسن پاشا (1387) ارائه مدل مناسب برای بهبود وضعیت موجود نظام راهنمایی معلمان مدارس ابتدایی. اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی. 4(1):109-136
33- خوش‌خلق، ایرج و اسلامیه، محمدمهدی (1385) تدوین و طراحی الگویی برای ارائه بازخوردهای کیفی در ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی، نوآوری‌های آموزشی. 5(18):57-78
34- حبیبی، مرضیه؛ نهاوندی، احمد (1395). تأثیر ارزشیابی توصیفی و ارزشیابی کمی بر پیشرفت تحصیلی درس فارسی دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهرستان دزفول در سال تحصیلی (1392-1391). کنفرانس بین‌المللی علوم رفتاری و اجتماعی، ترکیه، استانبول.
35- رجب پور سواری، فاطمه؛ عارفی، محبوبه؛ طالب‌زاده نوبریان، محسن (1395). ارزشیابی برنامه درسی هدیه‌های آسمانی پایه ششم ابتدایی شهر قزوین از دیدگاه معلمان. فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی. شماره 1332- 11.
36- Sarfraz, S. Mansoora, Z. & Tariqa, R. (2015). Teachers' and students’ perceptions of the communicative language teaching methodology in the CALL environment: A case study. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 199, 730 – 736.
37- بازرگان، عباس. (1386). روش‌های تحقیق آمیخته: رویکردی برتر برای کندوکاو در مسائل نظام آموزشی و حل آن‌ها، فصلنامه روانشناسی و علوم تربیتی،37 (3)، 119-101.
38- بازرگان، عباس(1387). روش تحقیق آمیخته: رویکردی برتر برای مطالعات مدیریت، فصلنامه دانش مدیریت، 21(81)، 36-19.
39- منصوریان، یزدان. (1390). مبانی روش‏های پژوهش آمیخته: ترکیب رویکردهای کمّى و کیفى در علوم اجتماعى و رفتارى، اطلاعات، ارتباطات و دانش شناسی، 4(4)،69-66.
40- تدلی، چالز و تشکری، عباس. (1395). مبانی پژوهش ترکیبی تلفیق رویکردهای کمی و کیفی، ترجمه عادل آذر و سعید جهانیان. تهران: جهاد دانشگاهی.
 
41- نجفی اصل، زهره. (1393). بهره‌گیری از روش تحقیق آمیخته در پروژه‌های توسعه روستایی، فصلنامه توسعه روستایی، 6 (1)، 166-147.
42- بازرگان، عباس. (1395). مقدمه‌ای بر روش‌های تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران: نشر دیدار.
43- داوری، علی و رضازاده، آرش. (1393). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS. تهران: سازمان انتشارات جهادانشگاهی
44- Vinzi, V. Trinchera, L. & Amato, S. (2018). PLS Path Modeling: From Foundations to Recent Developments and Open Issues for Model Assessment and Improvement. In V. Esposito Vinzi, W. W. Chin, J. Henseler & H. Wang (Eds.), Handbook of Partial Least Squares, (pp. 47-82): Springer Berlin Heidelberg.
45- میرزامحمدی، محمدحسن (1390). بررسی موانع و مشکلات اجرایی طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی استان زنجان و ارائه پیشنهاداتی برای بهبود کیفیت آن، طرح پژوهشی، سازمان آموزش‌وپرورش استان زنجان.
46- گل‏پرور، محسن و نادی، محمدعلی (1390) باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه، عدالت رفتاری، عدالت در ارزیابی و استرس منفی در مدرسه. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 2(2):51-61.
47- زمانی فرد، فاطمه؛ کشتی آرای، نرگس و میرشاه جعفری، سید ابراهیم (1389) تجارب معلمان ابتدایی از اهداف طرح ارزشیابی توصیفی، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی،39-25