توصیف تجارب و ادراک معلمان و کارشناسان از آموزش در کلاس‌های چندپایه دوره ابتدایی مناطق روستایی کلیبر

نویسندگان

چکیده

هدف پژوهش حاضر توصیف تجارب معلمان و کارشناسان از فرایند یاددهی- یادگیری در کلاس‌های درسی چندپایه دوره ابتدایی در مناطق روستایی و مشکلات آن بوده است. روش پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی بوده است. جامعه پژوهش شامل کلیه کارشناسان و معلمان چندپایه دوره ابتدایی مناطق روستایی کلیبر بوده که از بین آن‌ها، نمونه آماری شامل؛ چهار نفر کارشناس آموزشی و بیست نفر از معلمان چندپایه ابتدایی با روش نمونه‌گیری هدفمند، انتخاب شده اند. اطلاعات با استفاده از مصاحبه‌ی کیفی نیمه سازمان‌یافته، گردآوری شده و با به کارگیری روش پیشنهادی اسمیت، مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌ها نشان داد؛ در ده مضمون اصلی؛ علت تشکیل کلاس‌های چندپایه، مشکلات کلاس‌های چندپایه، عوامل موثر در افزایش بازدهی کلاس‌های چندپایه، روش-های کنترل نظم در کلاس‌های چندپایه، مشکلات مربوط به دانش‌آموزان چندپایه، مشکلات مربوط به معلمان چندپایه،  مشکلات مربوط به خانواده،  مشکلات مربوط به عدم مطابقت چندپایگی با ساختار نظام آموزش فعلی، محاسن کلاس های چندپایه، پیشنهادهایی برای کاهش مشکلات کلاس‌های چندپایه، می توان ارائه نمود.

کلیدواژه‌ها


1. علاقه بند، علی (1372)؛ جامعه شنا‌سی آموزش و پرورش؛ تهران: بعثت. 2. جواهری، منوچهر (1379)؛ مدیریت تحول؛ تهران: دفتر همکاری‌های علمی بین المللی وزارت آموزش و پرورش. 3. آقازاده، محرم و فضلی، رخساره (1389)؛ راهنمای آموزش در کلاس‌های درس چندپایه؛ تهران: آییژ. 4. ده بندی، زینب (1389)؛ مقایسه پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان تجمیع شده و کلاس‌های چندپایه‌ی دوره ابتدایی استان مازندران و ارایه راهکارهای مناسب به مسئولان ذیربط، گزارش طرح تحقیقی، آموزش و پرورش مازندران. 5. شکوهی، غلامحسین (1385)؛ تعلیم و تربیت و مراحل آن؛ مشهد: به نشر. 6. صافی، احمد (1379)؛ سازمان قوانین آموزش و پرورش؛ تهران: بعثت. 7. اسدی، پری (1380)؛ بررسی مشکلات روش‌های موجود تدریس و کلاس‌های چندپایه و ارایه روش‌های مناسب‌تر تدریس در کلاس‌های چندپایه در شهرستان گلپایگان، گزارش طرح تحقیقی، سازمان آموزش و پرورش اصفهان. 8. محمدی، کیومرث (1376)، بررسی مقایسه پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان تحت تدریس معلمان چندپایه و تک پایه بابل، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری. 9. صمدیان، صمد (1385)؛ شیوه اداره و تدریس در کلاس‌های چند پایه؛ تبریز: مولف. 10. عزیزی، نعمت‌اله و حسین‌پناهی، خلیل (1392)؛ «مقایسه پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه دوم ابتدایی کلاس‌های چندپایه با دانش‌آموزان مدارس عادی در مهارت‌های زبان فارسی»؛ دوفصلنامه علمی – پژوهشی پژوهش‌های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)؛ دانشگاه شاهد، سال بیستم، دوره جدید شماره 3، صص 194 – 179. 11. Naylor, CH. (2000). Split – Grade And Multi – age Classes: A Review of the Research. DC: Hyper link “http://www.bctf.bc.ca/ResearchReports/ooio2”. 12. Veenman, S. (1995). Cognitive and Non Cognitive Effect of Multi – Age Classes. Best Evidence Synthesis. Review of Educational Research. 65 (4). 13. کیایی، فاطمه (1382)؛ «درآمدی بر چگونگی کلاس‌های چند پایه»؛ مجله رشد معلم، شماره 180، صص 28-26. 14. مکوسانا، کنعان و کاپیسا، ماری جویس (1386). خودآموز تدریس چند پایه، ترجمه محرم آقازاده. تهران: آییژ. 15. صالحی، ذاکر (1380)؛ مقایسه کارایی و بازدهی معلمان و موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان در کلاس‌های چند پایه و تک‌ پایه، گزارش طرح تحقیقی، سازمان آموزش و پرورش آذربایجان شرقی. 16. Vincent, S. (1999). The Multi-grade Classroom: A Resource Hand book for Small, Rural Schools. Review of the Research on Multi-grade Instruction. Northwest Regional Education Laboratory.101. S. W. Main Street, Suite 500. Portland, Oregon 97204. 17. رئوف ضیایی، رضا (1369)؛ برنامه ریزی، تدریس و اداره کلاس‌های چندپایه؛ تهران: مرکز تربیت معلم. 18. فرجی، علی (1379)؛ بررسی کیفیت آموزشی کلاس‌های چند پایه دوره ابتدایی، گزارش طرح تحقیقی، سازمان آموزش و پرورش آذربایجان شرقی. 19. عبدی، حسن (1383)؛ بررسی مشکلات آموزشی کلاس‌های چند پایه، گزارش طرح تحقیقی، سازمان آموزش و پرورش آذربایجان شرقی. 20. اداره کل آموزش و پرورش شهرستان کلیبر (1391)، آمار و اطلاعات کلاس‌های چند پایه مناطق روستایی کلیبر، معاونت سازماندهی آموزش ابتدایی مناطق روستایی شهرستان کلیبر. 21. احدی ارسون، کبری (1391)؛ مطالعه تجربیات دبیران دوره متوسطه شهر تبریز از ارزشیابی مستمر در سال تحصیلی 91 – 90، پایان نامه دوره کارشنا‌سی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روان شنا‌سی؛ دانشگاه تبریز. 22. صمدیان، صمد (1387)؛ مقایسه وضعیت آموزشی کلاس‌های چند پایه با کلاس‌های تک پایه، گزارش طرح تحقیقی، سازمان آموزش و پرورش آذربایجان شرقی. 23. اداره کل بهداشت و درمان شهرستان کلیبر (1392)؛ آمار و اطلاعات جمعیت روستای حدادان، مرکز بهداشت و درمان روستای حدادان. 24. Burnswic, C. and Valerin, D. (2000). Multi- grade classrooms in Asia and pacific. Bankok: UNESCO. 25. محمدی، ربابه (1379)؛ بررسی شیوه‌های موجود تدریس در کلاس‌های چند پایه، گزارش طرح تحقیقی، سازمان آموزش و پرورش آذربایجان شرقی. 26. مهر محمدی، محمود (1389)؛ برنامه درسی، نظر گاه‌ها، رویکردها و چشم اندازها؛ تهران: سمت. 27. Burns, R. B. and D. A. Mason. (1998). Class formation and composition in elementary schools. American Educational Research Journal 35 (4): pp: 739-772. 28. Burns, R. B. and D. A. Mason. (2002). Class composition and student achievement in elementary Schools. American Educational Research Journal 39 (1): pp: 33 - 207. 29. قورچیان، نادر قلی (1379)؛ جزئیات روش‌های تدریس؛ تهران: انتشارات فراشناختی اندیشه. 30. ایان، برچ و لالی، مایک (1379). تدریس چندپایه در مدارس ابتدایی، ترجمه پریوش جعفری. تهران: دفتر همکاری‌های بین المللی آموزش و پرورش. 31. سبحانی‌نژاد، مهدی و یوزباشی، علیرضا (1392)؛ «بررسی موانع خانوادگی مشارکت اولیای دانش‌آموزان در امور مدارس متوسطه شهر اصفهان»؛ دوفصلنامه علمی – پژوهشی پژوهش‌های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)؛ سال بیستم، دوره جدید شماره 3، صص 378 – 361. 32. سعادتمند، زهره (1391)؛ «مشارکت خانواده در برنامه‌های آموزشی و تربیتی مدارس»؛ نشریه پیوند، شماره 397، صص 32 – 28. 33. امیدزاده، علی (1375)؛ بررسی مسایل و مشکلات کلاس‌های چند پایه روستاهای تابعه ناحیه یک زنجان، گزارش طرح تحقیقی، سازمان آموزش و پرورش زنجان. 34. نوریه، محمدرضا و گل محمدی، منصور (1377)؛ ابعاد دو زبانگی در همدان، پژوهشکده آموزش وپرورش همدان. 35. مردان اربط، فاطمه (1392)؛ مطالعه تجربیات والدین از مشارکت در اجرای برنامه درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 92-91؛ پایان نامه دوره کارشناسی ارشد؛ دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی؛ دانشگاه تبریز. 36. Pravalpruk, Kowit. (1995). partnerships in teacher development for new Asia. Report of An international conference, Unesco. pp: 111- 141. 37. Apeid. (1988). Multiple Class Teaching in primary Schools: A Methodological Guide. Bangkok. DC: Unesco Principal Regional Office for Asia and the Pacific. 38. آهنگرانی، علی (1376)؛ بررسی تاثیر آموزش مشارکت اولیا بر رشد اجتماعی و پیشرفت تحصیلی فرزندان؛ گزارش طرح تحقیقی؛ سازمان آموزش و پرورش تهران. 39. سیف، علی اکبر (1387)؛ روان شنا‌سی پرورشی نوین؛ تهران: نشر دوران. 40. Thomas, W. John. (1993). Promoting independent learning in middle grades: the of instructional support practices. The elementary school journal. 93, 5. pp: 575 – 591. 41. مهر محمدی، محمود (1379)؛ جستارهایی در پژوهش قلمرو آموزش و پرورش؛ تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت. 42. محمدیان، محی الدین (1391)؛ شاخص، معیار و مبنای تولید محتواهای آموزشی، برنامه درسی ملی است؛ نشریه رشد آموزش ابتدایی؛ دوره شانزدهم؛ شماره پی در پی 126؛ صص 9 – 8.