بررسی ویژگی های روان‌سنجی مقیاس خصوصیات اخلاقی در دانش آموزان دبیرستانی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی مشخصات روان‌سنجی مقیاس ویژگی های اخلاقی در دانش آموزان دبیرستانی، بوده است. برای این منظور از دانش آموزان دبیرستانی شهر ارومیه نمونه ای به تعداد 693  نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی، انتخاب و مقیاس 72 سئوالی ویژگی های اخلاقی محقق ساخته که طیف آن پنچ گزینه‌ای بوده است، برای آن‌ها اجرا گردید. جهت استخراج عوامل، از روش تحلیل عوامل اصلی استفاده و دو عامل بزرگ اخلاق، شامل؛ عامل درونی و بیرونی، استخراج گردید. عامل اول، هشت متغیر؛ اخلاق بر مبنای قانون، قراردادهای اخلاقی، اخلاق همگانی، فرامن، طرح‌واره های اخلاقی، اخلاق مذهبی با تاکید بر اسلام، حساسیت اخلاقی و مهارت های اجرایی اخلاقی و عامل دوم، چهار متغیر؛ اخلاق بر مبنای تنبیه، پاداش، تایید دیگران و یادگیری را در بر می‌گرفت. این دو عامل در مجموع 96/56 درصد از واریانس را تبیین نمود. در تعیین روایی مقیاس، ضریب همبستگی بین نمرات آزمون لیند و عامل درونی مقیاس ویژگی‌های اخلاقی برابر با 79/0، ضریب همبستگی بین نمرات آزمون لیند و عامل بیرونی مقیاس ویژگی های اخلاقی برابر با 68/0 و ضریب همبستگی بین نمرات آزمون لیند و کل مقیاس ویژگی‌های اخلاقی برابر با 71/0 بوده است. جهت تعیین پایایی مقیاس، از ضریب آلفای کرونباخ، استفاده شده است. پایایی کل پرسشنامه برابر با 74/0، پایایی عامل یک پرسشنامه برابر با 88/0 و پایایی عامل دو پرسشنامه نیز برابر با 67/0 بوده است. مقایسه آزمودنی‌های پسر و دختر، نشان داد که در خرده مقیاس‌های اخلاق بر مبنای؛ تنبیه، پاداش، مذهب و حساسیت اخلاقی بین دانش آموزان پسر و دختر، تفاوت معنادار وجود دارد.

کلیدواژه‌ها