2024-03-28T14:16:03Z
https://tlr.shahed.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=391
پژوهشهای آموزش و یادگیری
2345-2196
2345-2196
1396
14
1
طراحی، تدوین و هنجاریابی پرسشنامه کیفیتآموزشی در مدرسه (QESQ)
سیده ماهرخ
موسوی
مهناز
اخوان تفتی
علیرضا
کیامنش
بهبود کیفیت آموزشی ضرورتی انکار ناپذیر است. کیفیتآموزشی به معنی؛ توانایی تولید نتایجی با کیفیت در؛ شناخت، مهارت و هدف است. هدف پژوهش حاضر، طراحی، تدوین و هنجاریابی پرسشنامه کیفیت آموزشی در مدرسه است. روش پژوهش، توصیفی از نوع مطالعات روان سنجی و جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان هنرستانهای شهر تهران بوده است. با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای تعداد 979 نفر (519 دختر و 460 پسر) ، در 19 هنرستان و 39 کلاس به صورت تصادفی، انتخاب شده و به پرسشنامه کیفیتآموزشی، پاسخ دادند. به منظور ساخت پرسش نامه، ادبیات مربوط به کیفیت آموزشی بر اساس رویکرد سیستمی در قالب مقاله ها و کتب موجود، بررسی شد. در نهایت، تعاریف و مفاهیم کیفیت آموزشی به صورت 47 جمله در قالب پرسش نامه، طراحی گردید. به منظور بررسی روایی پرسش نامه از روایی محتوایی و روایی سازه و نیز برای تعیین آیتم های پرسش نامه کیفیت آموزشی، از تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از روش تحلیل مولفه اصلی با چرخش واریماکس، جهت بررسی میزان تطابق و نام گذاری عوامل استخراجی، استفاده گردید و چهار عامل استخراج شد. چهار عامل که مجموعاً 51.270 درصد از واریانس کل پرسشنامه را تبیین کردند. ضریب پایایی و همسانی درونی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ برای خرده مقیاسهای ویژگیهای رفتار حرفهای معلمان 0.91، امکانات و برنامههای آموزشی 0.89، استعداد کلی و رغبتسنجی 0.56 و شاخصهای خروجی برابر با 0.75 محاسبه گردید. یافتهها نشان داد که پرسشنامه حاضر، میتواند برای سنجش کیفیتآموزشی، ابزار مناسبی باشد.
پرسشنامه کیفیتآموزشی در مدرسه
اعتباریابی
دانشآموزان هنرستانی
2020
09
26
1
14
https://tlr.shahed.ac.ir/article_2500_8e681dfd08761f54ce3d68374740e9c6.pdf
پژوهشهای آموزش و یادگیری
2345-2196
2345-2196
1396
14
1
شناسایی ابعاد و مولفههای معلم اثربخش دوره ابتدایی ایران: پژوهش ترکیبی
جمال
رزی
سید محمدرضا
امام جمعه
غلامعلی
احمدی
بهرامصالح
صدقپور
هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفههای معلم اثربخش دوره ابتدایی ایران بوده است و رویکرد مد نظر در پژوهش به دلیل کاربرد روش کیو از نوع پژوهشهای آمیخته (کیفی - کمّی) است. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشکدههای روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاههای دولتی تهران بود که از بین آنان 20 نفر بهصورت ترکیبی به روشهای نمونهگیری؛ هدفمند و گلوله برفی انتخاب گردیدند. عبارات کیو با بررسی 40 سند (29 مطالعهی خارجی، 5 مطالعه داخلی و 6 سند بالادستی) و گفتوگو با 6 نفر از صاحبنظران حوزهی یاددهی - یادگیری جمعآوری گردید. روایی عبارات کیو مورد تائید 3 نفر از صاحبنظران قرار گرفت و به روش آزمون مجدد، پایایی آن نیز 0.84 به دست آمد. با استفاده از روش تحلیل عاملی کیو، عمدهترین نتایج حاکی از شناسایی و استخراج 7 بعد؛ ویژگیهای شخصیتی (15 مؤلفه)، ساحتهای تربیتی (5 مؤلفه)، کاراندیشی (7 مؤلفه)، صلاحیت و شایستگیها (8 مؤلفه)، تدریس مؤثر (13 مؤلفه)، مدیریت کارآمد کلاس (9 مؤلفه) و نظارت و ارزشیابی (8 مؤلفه) بهعنوان ابعاد و مؤلفههای معلم اثربخش دوره ابتدایی ایران، بوده است.
معلم اثربخش
ابعاد و مؤلفههای معلم اثربخش
دوره ابتدایی
اسناد بالادستی
2020
09
26
15
29
https://tlr.shahed.ac.ir/article_2501_76fe32baa09364897e6834b6224911a2.pdf
پژوهشهای آموزش و یادگیری
2345-2196
2345-2196
1396
14
1
سرمایههای فکری دانشگاه؛ مبنایی برای سازماندهی برنامهریزی دانشگاهی
امیر
شهسواری
محمد
یمنی دوزی سرخابی
پژوهش حاضر در بخش اول با تجزیه و تحلیل الگوهای مختلف سرمایه فکری، الگویی برای شناخت «سرمایههای فکری دانشگاه» ارائه کرده است. در بخش دوم به کمک پژوهشی موردی، درصدد شناسایی سرمایههای فکری دانشگاه براساس پیمایش نظرات اعضای هیات علمی و مدیران دانشگاه بوده تا در بخش سوم، الگوی نظری خود را تکمیل نماید. نهایتا در بخش چهارم چگونگی کاربست الگو را برای برنامه ریزی دانشگاهی، مورد مطالعه قرار داده است. بخش اول پژوهش به روش تحلیل اسنادی، بخش دوم به شیوه تحلیل محتوا، بخش سوم به روش تحلیل تطبیقی و بخش چهارم پژوهش نیز به روش تحلیل اسنادی، انجام شده است. در این راستا در بخش دوم پژوهش که پیمایشی بود، دادهها از طریق پرسشنامهی محققساختهایی حاوی سوالهای بازپاسخ، گردآوری شده است. جامعهی پژوهش در این بخش شامل مجموعه اعضای هیات علمی دانشکدهها (300 نفر) و مجموعه مدیریت دانشگاه شریف (19 نفر) بوده است که از این دو جامعه به ترتیب، نمونهگیری تصادفی طبقهای (103 نفر) و سرشماری (9 نفر) صورت گرفته است. یافتهها حکایت از چهار سرمایه اصلی، یعنی؛ سرمایه انسانی، سرمایه نوآوری، سرمایه سازمانی و سرمایه ارتباطی برای دانشگاه دارد. البته مشارکتکنندگان در پژوهش موردی، عمدتا به سرمایه انسانی اشاره کردهاند. نهایتا یافتهها نشان میدهد که الگوی حاضر، میتواند برای سازماندهی برنامهریزی دانشگاهی در سه بعد؛ آموزش، پژوهش و خدمات دانشگاهی به کار گرفته شود.
سرمایه فکری دانشگاه
سرمایه انسانی
نوآوری
سازمانی و ارتباطی
برنامهریزی دانشگاه
2020
09
26
31
49
https://tlr.shahed.ac.ir/article_2502_06a3d8df6948aac120ceab8215b65dc8.pdf
پژوهشهای آموزش و یادگیری
2345-2196
2345-2196
1396
14
1
ادراک و تجربه مادران دانشآموزان پایه ششم ابتدایی داوطلبِ شرکت در آزمون مدارس استعدادهای درخشان
یوسف
ادیب
اسکندر
فتحی آذر
سعید
قره آغاجی
تقاضا برای ورود به مدارس استعدادهای درخشان، رقابت شدیدی را در بین دانشآموزان دبستانی و خانوادههای آنان بهوجود آورده است. سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان دو وظیفهی عمدهی شناسایی و آموزش دانشآموزان تیزهوش در کشور را به عهده دارد. آزمون ورودی مدارس تیزهوشان، آزمون پیشرفت تحصیلی یک مرحلهای است که هر ساله بهصورت کشوری و برای ورود به مدارس دوره اول و دوم متوسطه اجرا میشود. هدف انجام پژوهش کیفی حاضر، توصیف و درک بهتر تجارب مادران دانشآموزان پایه ششم داوطلبِ شرکت در آزمون استعدادهای درخشان بوده است. در این پژوهش از روش کیفی پدیدارشناسی استفاده شده است. روش جمعآوری داده در مطالعه حاضر، مصاحبههای نیمسازمانیافته با 18 نفر از مادران دانشآموزان پایه ششم بود که از طریق روش نمونهگیری هدفمند، انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل یافتهها با روش کلایزی انجام شد. در این پژوهش، 3 درونمایهی اصلی و 11 درونمایهی فرعی استخراج شد. درونمایهی اصلی دغدغه انتخاب مدرسه شامل درونمایههای فرعی؛ سردرگمی، شرایط نامطلوب مدارس دولتی و هزینهی بالای مدارس غیردولتی، درونمایهی کیفیت بالای آموزش دربرگیرندهی؛ رقابت بین دانشآموزان، تدریس معلمان خوب، قبولی در کنکور و درونمایهی اصلی آمادگی برای آزمون حاوی درونمایههای فرعی؛ اضطراب، وجود جو رقابتی، تحتالشعاع قرارگرفتن اهداف مدرسه، صرف وقت و هزینه و تأثیر بر فعالیتهای خانواده بودهاند. درونمایهی محوری استخراج شده در این پژوهش، آینده و پیشرفت تحصیلی دانشآموز است که همهی مضامین دیگر را تحت پوشش قرار میدهد. والدین و بهطور اخص مادران، از همان سالهای کودکی، نگران آیندهی تحصیلی - شغلی فرزند خود هستند و میخواهند برای موفقیت وی سرمایهگذاری کنند. آزمون ورودی استعدادهای درخشان تأثیر قابل ملاحظهای بر خانوادههای درگیر در این موضوع و برنامههای آموزشی مدارس ابتدایی دارد. رقابت شدید برای قبول شدن در این آزمون حاکی از علاقهمندی خانوادهها برای برخورداری از آموزش با کیفیت بالا تر و هزینهی مناسبتر است.
آزمونهای ورودی
دانشآموزان تیزهوش
مادران
2020
09
26
51
61
https://tlr.shahed.ac.ir/article_2503_0da1543f507074c34104cdb13fdc6658.pdf
پژوهشهای آموزش و یادگیری
2345-2196
2345-2196
1396
14
1
روابط علّی بین هدفهای پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانشجویان: نقش میانجیگری اهمالکاری تحصیلی
ذکراله
مروتی
سحر
حسامی
فتانه
فتحی
هدف پژوهش حاضر ، بررسی رابطه علّی اهداف پیشرفت با عملکرد تحصیلی با میانجیگری اهمالکاری تحصیلی بوده است. جامعه پژوهش دانشجویان کارشناسی دانشگاه پیام نور شهرستان مسجد سلیمان بودهاند که به روش تصادفی ساده تعداد 160 نفر از آنان انتخاب شدهاند. ابزارهای پژوهش شامل؛ مقیاس هدفهای پیشرفت و مقیاس اهمالکاری تحصیلی بوده است. به منظور بررسی روایی از روش تحلیل عامل تأییدی، استفاده شده است. نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان داد؛ ابزار از روایی قابل قبول برخوردار است. ارزیابی مدل پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل مسیر در نرم افزار( ای. ام. اُ. اس. 21) انجام شد. بر اساس نتایج این پژوهش، مدل پیشنهادی روابط علّی بین متغیرهای مذکور، از برازش قابل قبول برخوردار است. نتایج در الگوی پژوهش نشان دادند؛ هدف تبحرگرا هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم از طریق اهمالکاری تحصیلی با عملکرد تحصیلی، رابطه دارد همچنین هدف عملکرد گریز از طریق اهمالکاری تحصیلی با عملکرد تحصیلی رابطه دارد . از سوی دیگر اهمالکاری تحصیلی با عملکرد تحصیلی، رابطه منفی معنیدار داشته است. برازش بهتر از طریق حذف مسیر غیر معنیدار هدف عملکردگرا از طریق اهمالکاری تحصیلی با عملکرد تحصیلی حاصل شده است.
هدف تبحرگرا
هدف عملکردگرا
هدف عملکردگریز
اهمالکاری تحصیلی و عملکرد تحصیلی
2020
09
26
63
73
https://tlr.shahed.ac.ir/article_2504_f04f475cb6ad2e119d38a932865340a5.pdf
پژوهشهای آموزش و یادگیری
2345-2196
2345-2196
1396
14
1
مقایسه الگودهی؛ دامنهای و خودکنترلی در یادگیری یک تکلیف زمانبندی متوالی
اسماعیل
نصیری
الگودهی فرآیندی است که بوسیله آن، مشاهدهکننده رفتار فرد دیگر را مشاهده و رفتار خود را با آن سازگار میکند و این امر حاصل برقراری تعامل است. هدف از تحقیق حاضر بررسی و مقایسه اثربخشی الگودهی؛ دامنهای و خودکنترلی بر عملکرد و یادگیری یک تکلیف زمانبندی متوالی بوده است. برای این منظور دو گروه الگودهی؛ دامنهای و خودکنترلی با هم مقایسه شدند. هدف تکلیف، رسیدن به زمانبندی مطلق 1200 میلی ثانیه با زدن کلیدهای 1، 4، 5 و 8 روی دستگاه زمانبندی متوالی بود. آزمودنیها در مرحله اکتساب با توجه به گروه آزمایشی به روشهای مختلف الگودهی شدند. برای افراد گروه الگودهی دامنهای، دامنهای 10 درصدی حول هدف تکلیف در نظر گرفته شد که هرگاه عملکرد خارج از این محدوده قرار میگرفت، الگودهی میشدند. افراد گروه الگودهی خودکنترلی با اختیار خود، الگوی کامل حرکت را تماشا کردند. افراد هر دو گروه 24 ساعت پس از مرحله اکتساب جهت انجام آزمونهای یادداری و انتقال به آزمایشگاه بازگشتند. نتایج نشان داد هر چند در مرحله اکتساب عملکرد، افراد گروه دامنهای نسبت به گروه خودکنترلی، برتر بودند (0.05>P)، اما طبق نتایج آزمونهای یادداری و انتقال، دو گروه برتری معناداری نسبت به یکدیگر نداشتند (P>0.05)، و در نتیجه میتوان، چنین استنباط کرد که دو روش الگودهی دامنهای و خودکنترلی در یادگیری یک تکلیف زمانبندی متوالی، منجر به تفاوت معنیدار نشدهاند. دو تکنیک دامنهای و خودکنترلی به دلیل انعطافپذیری که نسبت به دو عامل سطح مهارت نوآموزان و سختی تکلیف دارند، منجر به متناسبتر شدن شرایط تمرین با نیازهای اطلاعاتی آنان میگردند و در نتیجه به نظر میرسد قابلیت بهینهسازی شرایط تمرینی را دارا میباشند.
الگودهی
تکلیف زمانبندی متوالی
روش دامنهای
روش خودکنترلی
نظریه نقطه چالش
یادگیری مشاهدهای
2020
09
26
75
83
https://tlr.shahed.ac.ir/article_2505_1b405f4aaec143435f737105b23bfe85.pdf
پژوهشهای آموزش و یادگیری
2345-2196
2345-2196
1396
14
1
تأثیر زمان پخش فیلم آموزشی جغرافیا بر میزان یادگیری و نگرش دانشآموزان دختر سال سوم راهنمایی نسبت به درس مذکور
نرگس
یوسفی کنجدر
سعید
موسویپور
پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر زمان پخش فیلم آموزشی جغرافیا بر میزان یادگیری و نگرش دانشآموزان دختر سال سوم راهنمایی نسبت به درس مذکور انجام شده است. روش پژوهش شبه تجربی و طرح مورد استفاده پیشآزمون، پسآزمون با گروه گواه است. جامعه پژوهش شامل دانشآموزان دختر سال سوم راهنمایی مدارس دولتی شهرستان ملایر بوده و نمونه پژوهش نیز شامل 110 نفر از دانشآموزان از دو مدرسه بودهاند که به طور تصادفی در چهار گروه؛ نمایش فیلم آموزشی قبل (27 نفر)، ضمن (26 نفر)، بعد از تدریس (26 نفر) و نیز گروه گواه (31 نفر) (بدون نمایش فیلم) تقسیم شدهاند. از بخشهای کتاب جغرافی، بخشهای دوم و سوم انتخاب شد. ابزارهای اندازهگیری مورد استفاده در پژوهش شامل؛ پیشآزمون و پسآزمون هم ارز بر مبنای محتوای فیلم، حاوی 32 سؤال در 5 بخش و نیز پرسشنامه نگرش به درس حاوی 20 سؤال بوده است. قبل از شروع مداخله از هر چهار گروه، پیشآزمون (پرسشنامۀ نگرش) گرفته شد و پس از پایان 10 جلسه آموزش نیز به شیوه فوق؛ پسآزمون (پرسشنامۀ نگرش) گرفته شد. دادهها به کمک شاخصهای آماری توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد) و نیز آزمونهای استنباطی (مدلهای خطی تعمیمیافته، آزمونهای مقایسههای چندگانه، آنوا و مانوا) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل یافتهها نشان داد که زمان بهکارگیری فیلم آموزشی جغرافیا در ضمن تدریس، تأثیر بیشتری بر یادگیری و نگرش دانشآموزان داشته است.
فیلم آموزشی جغرافیا
زمان پخش فیلم آموزشی
یادگیری
نگرش نسبت به درس
2020
09
26
85
96
https://tlr.shahed.ac.ir/article_2506_a0cf2809ff5fecc1fff480229bc88ce9.pdf
پژوهشهای آموزش و یادگیری
2345-2196
2345-2196
1396
14
1
همبستگی بنیادی خود ارزشی مشروط و سازگاری دانشجویان
فیروزه
سپهریان آذر
نادر
محمدی
حسین
بلوتک
پژوهش حاضر با هدف بررسی وجود رابطه بنیادی؛ خود ارزشمندی مشروط (صلاحیت و شایستگی تحصیلی، شکست دیگران در رقابت ، تائید دیگران، حمایت و عشق خانوادگی، ظاهر، عشق به خدا، تقوا و پاکدامنی) با سازگاری (عاطفی، اجتماعی و آموزشی) انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشکده ادبیات دانشگاه ارومیه (1272 نفر) بودهاند. جهت دستیابی به اهداف پژوهش 221 دانشجو (158 دختر و 63 پسر) به شیوه نمونهگیری تصادفی طبقهای از جامعه آماری به عنوان نمونه مورد مطالعه، انتخاب شدند تا به آزمونهای خود ارزشی مشروط کراکر و همکاران و نیز ابزار سنجش سازگاری دانشجویان سینها و سان، پاسخ دهند. دادههای بهدستآمده با استفاده از روش همبستگی بنیادی و آزمون t مستقل، مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بهدستآمده از همبستگی بنیادی نشان داد؛ ابعاد خود ارزشمندی مشروط رابطه منفی معنیدار با سازگاری داشته است (p <0.01). همچنین نتایج حاصل از آزمون t مستقل، حاکی از آن بود که بین دانشجویان دختر و پسر در سازگاری عاطفی، آموزشی و سازگاری کل، تفاوت معنیدار (p>0.05) وجود داشته است. سازگاری اجتماعی دختران و پسران، تفاوت معنیداری نداشته است. میتوان اذعان داشت؛ رابطه میزان خودارزشمندی مشروط با سازگاری ناهمسو میباشد.
خود ارزشمندی مشروط
سازگاری اجتماعی
سازگاری عاطفی
سازگاری آموزشی
2020
09
26
97
106
https://tlr.shahed.ac.ir/article_2507_f88293220f0b7bedbfed3afce16537f8.pdf